Voor dieren is oudejaarsnacht geen feest, maar pure angst

Oudejaarsnacht betekent feest, licht en lawaai. Voor veel dieren is het echter een van de meest stressvolle momenten van het jaar. Elk jaar opnieuw slaan honden op de vlucht, raken katten vermist en verwonden paarden zichzelf door paniekreacties. Dierenorganisaties en dierenartsen waarschuwen dan ook nadrukkelijk voor de risico’s van vuurwerk.

Voor dieren komt vuurwerk volledig onverwacht. Het harde, onregelmatige geluid, de lichtflitsen en de geur van kruit zorgen voor acute stress. Bij honden en katten kan dat leiden tot trillen, hijgen, kwijlen, wegkruipen of ongecontroleerd weglopen. Sommige dieren breken zelfs door ramen, deuren of omheiningen.

Volgens cijfers van Dierenbescherming stijgt het aantal vermiste huisdieren elk jaar rond oud en nieuw aanzienlijk. Vooral honden die schrikken tijdens het uitlaten en katten die buiten zijn, lopen risico om te verdwalen of dagenlang niet terug te keren.

Niet alleen huisdieren lijden onder vuurwerk. Ook paarden, koeien en andere landbouwdieren zijn bijzonder gevoelig voor plotse knallen. Paarden kunnen in blinde paniek tegen omheiningen of stalwanden lopen, met zware verwondingen tot gevolg. In extreme gevallen leidt stress zelfs tot koliek, een levensbedreigende aandoening.

Dierenartsen benadrukken dat paarden niet “wennen” aan vuurwerk. Hun vluchtreactie is instinctief en nauwelijks te controleren zodra de stress toeslaat.

Vuurwerk heeft ook een impact op wilde dieren. Vogels kunnen massaal opvliegen door de knallen en in het donker tegen gebouwen of hoogspanningslijnen botsen. Jonge of verzwakte dieren raken uitgeput of verliezen hun oriëntatie. Volgens Agentschap Natuur en Bos verstoort vuurwerk het natuurlijke ritme van dieren, zeker in de winterperiode wanneer energie schaars is.

Experts raden aan om dieren tijdens oudejaarsnacht binnen te houden in een rustige, verduisterde ruimte. Sluit ramen en gordijnen, zet zachte muziek of de televisie aan om het geluid te dempen en blijf indien mogelijk bij je dier. Laat honden op oudejaarsavond enkel aangelijnd uit en vermijd drukke momenten.

Kalmerende supplementen of feromoonverstuivers kunnen helpen, maar medicatie mag enkel in overleg met een dierenarts worden gegeven.

Steeds meer gemeenten en organisaties pleiten voor vuurwerkvrije zones of een algemeen verbod. Niet alleen omwille van dierenwelzijn, maar ook omwille van veiligheid en milieu. GAIA wijst erop dat angst en verwondingen bij dieren geen “bijzaak” zijn, maar een jaarlijks terugkerend probleem.