Verdwijnt er straks een van onze feestdagen? Wat er achter de schermen broeit in de regering

De begroting staat opnieuw bovenaan de politieke agenda, en dat belooft weinig goeds voor onze vrije dagen. In september buigt de federale regering zich opnieuw over de financiële situatie van het land. Premier Bart De Wever (N-VA) wil de uitgaven onder controle houden en tegelijk het tekort onder de 3 procent van het bbp brengen. Maar hoe ver durft hij te gaan?

In De Morgen werd onlangs gesuggereerd dat België zich niet immuun moet wanen voor het internationale debat over feestdagen. In Frankrijk wil premier François Bayrou twee feestdagen afschaffen om miljarden te besparen. In Denemarken is dat al realiteit: de Grote Gebedsdag werd geschrapt, en de opbrengsten gaan rechtstreeks naar het leger. Zelfs Duitsland en Finland discussiëren over minder vrije dagen om economische redenen.

Feestdagen als besparingsmaatregel
België telt vandaag tien wettelijke feestdagen. Dat is noch veel, noch weinig: we zitten in de middenmoot binnen Europa. Toch wordt steeds vaker in mei naar het aantal vrije dagen gewezen. Werkgevers klagen al jaren over de productiviteitsdip in die maand, door het samenvallen van Hemelvaart, Pinksteren en 1 mei.

Een ingreep in de kalender zou niet nieuw zijn. Onder premier Leo Tindemans verdween in de jaren 70 al 8 mei (de herdenking van de capitulatie van nazi-Duitsland) uit de lijst van officiële feestdagen, zogezegd tijdelijk. De economische voordelen van minder vrije dagen zijn echter beperkt.

Zoals persagentschap Bloomberg het treffend samenvatte: “Wettelijke feestdagen zijn economisch lang niet zo schadelijk als vaak gedacht. Ze zorgen zelfs voor een boost in sectoren als toerisme en horeca.” Bovendien is het niet de hoeveelheid werkdagen, maar vooral onze productiviteit die telt.

Een politiek mijnenveld
Mocht de Vlaamse feestdag van 11 juli ooit erkend worden als betaalde feestdag, dan moet een andere dag sneuvelen. De vraag is dan: welke? Volgens De Morgen zouden Vlaams-nationalisten al langer dromen van een symbolische ruil met 21 juli, de nationale feestdag.

Toch blijft de vraag of de bevolking daar klaar voor is. Drie op vier Fransen verzetten zich fel tegen het schrappen van feestdagen, blijkt uit peilingen. Ook bij ons leeft het verlangen naar meer vrije tijd, niet minder. De kans dat zo’n ingreep politiek haalbaar is, lijkt voorlopig klein.

Maar als het regent in Parijs, druppelt het in Brussel. De begrotingsdruk stijgt, de hervormingszin is groot. En in de marge van structurele ingrepen zijn onze feestdagen misschien minder onaantastbaar dan we denken.