Waarom er dit jaar opvallend minder zonnepanelen zijn geplaatst

Wie de daken in Vlaanderen bekijkt, ziet het verschil niet meteen, maar de cijfers spreken boekdelen. De plaatsing van zonnepanelen is dit jaar fors teruggevallen, en dat markeert een duidelijke breuk met de groeicurve van de voorbije jaren.

Volgens voorlopige cijfers van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap werd er tot eind oktober slechts 423 megawatt aan nieuw zonnepaneelvermogen geplaatst. Daarmee stevent 2025 af op het zwakste zonnejaar sinds 2021.

Dat contrast is groot. In 2023, het absolute recordjaar, kwam er meer dan 1.200 megawatt bij. In 2024 bleef de teller nog steken op 761 megawatt, maar ook dat ligt bijna dubbel zo hoog als wat dit jaar werd gehaald.

Een belangrijke verklaring ligt bij het beleid. 2023 was het laatste jaar waarin de Vlaamse overheid een premie gaf voor nieuwe zonnepanelen. Dat zorgde toen voor een duidelijke rush: veel gezinnen wilden nog snel profiteren van financiële steun.

Sinds die premie wegviel, is de drempel voor investeerders merkbaar hoger geworden. Zonnepanelen blijven rendabel op lange termijn, maar de terugverdientijd is verlengd, zeker voor gezinnen die hun overtollige stroom niet meteen zelf verbruiken.

Daar komt nog een andere realiteit bij kijken. Eigenaars krijgen vandaag historisch lage vergoedingen voor stroom die ze op het net zetten. In sommige gevallen moeten ze zelfs betalen om overtollige elektriciteit te injecteren, vooral bij dynamische contracten of negatieve stroomprijzen.

Dat zorgt voor twijfel bij wie geen thuisbatterij of slim verbruikssysteem heeft. Zonder die extra investeringen is het financieel voordeel minder evident dan enkele jaren geleden.

Ondanks de terugval blijft Vlaanderen sterk inzetten op zonne-energie. Eind oktober telde het gewest ongeveer 1,06 miljoen zonnepaneleninstallaties. Dat betekent dat een groot deel van de Vlaamse gezinnen ondertussen al zonnepanelen heeft.

Net die verzadiging speelt ook een rol. De grootste groep potentiële installaties is al gerealiseerd, waardoor de markt automatisch afkoelt.

Experts verwachten geen volledige stilstand, maar wel een nieuwe fase. De focus verschuift van massaal bijplaatsen naar slimmer omgaan met bestaande zonnepanelen, met aandacht voor thuisbatterijen, energiedelen en zelfconsumptie.