Duizenden Belgen laten tot 203 euro per maand liggen zonder het te beseffen

Te veel huur betalen terwijl je eigenlijk hulp zou krijgen: het overkomt in Vlaanderen duizenden mensen. De Vlaamse huurpremie kan tot wel 203 euro per maand opleveren, maar bijna de helft van de mensen die er recht op heeft, vraagt ze nooit aan. Niet uit onwil, maar uit onwetendheid of schroom.

“Pas toen ik al maanden moeite had om rond te komen en er in het OCMW iemand over begon, ben ik gaan uitzoeken of ik ook recht had op die premie", vertelt Fatima, alleenstaande moeder uit Mechelen. “Ik bleek die al maanden te kunnen krijgen. Dat was 1.500 euro die ik gewoon gemist had.” En zij is lang niet de enige.

Wie minstens vier jaar op een wachtlijst voor een sociale woning staat en ondertussen een huis of appartement huurt op de private markt, kan elke maand een flinke premie krijgen van de Vlaamse overheid. Voor de meeste huurders gaat het om maximum 184 euro per maand, in centrumsteden kan dat oplopen tot 203 euro.

Maar uit cijfers van minister van Wonen Melissa Depraetere (Vooruit) blijkt nu dat bijna 9.000 rechthebbenden vorig jaar de premie niet opvroegen. Ze laten het geld gewoon liggen. Soms omdat ze het formulier te ingewikkeld vinden. Soms omdat ze bang zijn dat ze dan als ‘armoedig’ bestempeld worden. En vaak ook omdat ze simpelweg niet weten dat die ondersteuning bestaat.

Om dat probleem op te lossen, wil Depraetere het systeem grondig hervormen. Haar plan: alle huurcontracten in Vlaanderen verplicht registreren bij de gemeente. Zo kan de overheid zélf zien wie recht heeft op een premie, zonder dat de huurder zelf iets hoeft aan te vragen. “Op die manier halen we de drempel weg en helpen we automatisch wie er recht op heeft", zegt Depraetere in Het Nieuwsblad.

Dat is volgens armoedeverenigingen absoluut nodig. “We horen nog te vaak verhalen van mensen die net niet arm genoeg zijn voor een sociale woning, maar wél in de knel komen met hun huur", zegt Jan Roels van ATD Vierde Wereld. “Zo’n premie is geen luxe, maar gewoon een noodzakelijke ondersteuning.”

Het huidige systeem loopt via een manuele aanvraag. Je moet formulieren invullen, bewijzen aanleveren, en de juiste administratie volgen. Wie dat niet doet – of niet weet dat het bestaat – valt uit de boot. En dat gebeurt vaker dan gedacht. Vooral oudere mensen, nieuwkomers of alleenstaanden zonder begeleiding laten het geld liggen.

Een extra struikelblok is dat de huurcontracten nu nog op federaal niveau geregistreerd worden, waardoor de Vlaamse overheid geen toegang heeft tot die gegevens. Dat wordt dus eerst technisch aangepakt. Er moet een eigen Vlaams ICT-systeem komen zodat de gegevens veilig lokaal kunnen verwerkt worden. Volgens de huidige planning is dat vanaf 2027 mogelijk.

Tot het zover is, moeten mensen zelf het initiatief nemen. Op de website van Wonen Vlaanderen kan je via enkele klikken nagaan of jij recht hebt op een premie. Ook bij het OCMW of het CAW in jouw gemeente kunnen ze je helpen om de aanvraag te doen. De moeite waard, want op jaarbasis betekent dit meer dan 2.000 euro steun.

Fatima heeft inmiddels haar premie toegekend gekregen. “Die 184 euro maakt echt het verschil. Ik voel me er niet schuldig om, integendeel: het geeft me ademruimte.”