"Ik slaap amper drie uur per nacht": hoe de hitte ons uitput

De zomerwarmte is nog maar net begonnen, maar veel Vlamingen voelen zich nu al uitgeput. Niet door lange dagen op het strand of terrasmomenten tot zonsondergang, maar simpelweg door het gebrek aan slaap. “Het is alsof mijn lichaam niet meer weet wanneer het moet afkoelen", zegt Roel (38), die in een appartement woont zonder airco. En hij is lang niet de enige.

Roel werkt voltijds in de bouw en moet elke ochtend om 6 uur opstaan. “Normaal ben ik een goede slaper. Maar de laatste nachten word ik elk uur wakker. Ik draai, zweet, ga drinken, probeer dan opnieuw in slaap te vallen… Maar tegen de ochtend ben ik gewoon kapot,” vertelt hij.

Het probleem speelt zich niet enkel af in steden. Ook op het platteland blijft de warmte binnenplakken, zeker in huizen met platte daken of weinig ventilatie. De Belgische nachten blijven zwoel, met temperaturen die vaak pas tegen de ochtend zakken onder de 22 graden. En dat maakt slapen moeilijk, zeker voor wie gevoelig is aan warmte of in een slecht geïsoleerde woning woont.

Volgens slaapexpert Annemie Verhaeghe heeft hitte een directe invloed op ons slaappatroon: “Voor een gezonde slaap moet je lichaamstemperatuur ’s nachts licht kunnen dalen. Als je kamer te warm blijft, lukt dat niet. Daardoor blijf je oppervlakkig slapen of word je herhaaldelijk wakker.”

Het gevolg? Mensen beginnen de dag al vermoeid, prikkelbaar of emotioneel minder stabiel. En die vermoeidheid stapelt zich op. Vooral wie in de zorg, bouw of andere fysieke beroepen werkt, ondervindt dat aan den lijve. “Ik merk het op de werf: we zijn allemaal sneller geïrriteerd en minder geconcentreerd", zegt Roel.

Belgen gaan creatief om met de warmte: slapen op het terras, natte lakens aan het raam, koelmatjes uit de dierenwinkel, of zelfs de koelkast even openzetten voor een ‘luchtbad’. Maar echt comfortabel is het zelden.

“Mijn buurvrouw slaapt met haar voeten in een emmer koud water,” vertelt Roel lachend. “Ik heb geprobeerd op de grond te slapen, maar dat helpt amper. Alles voelt gewoon warm aan.”

Wie de luxe heeft van airconditioning of een goed geïsoleerde woning, merkt het verschil. Maar voor wie het met een ventilator of open ramen moet doen, is het behelpen. En open ramen zorgen dan weer voor lawaaihinder, muggen of zelfs veiligheidsrisico’s.

Vooral jonge kinderen en ouderen hebben het zwaar. Ze zijn gevoeliger aan temperatuurschommelingen en hebben meer moeite om hun lichaamstemperatuur te regelen. Ouders vertellen dat hun kinderen huilend wakker worden of niet kunnen inslapen, wat ook hun eigen nachtrust onder druk zet.

“Mijn dochter van vijf was om drie uur ’s nachts klaarwakker. Ze zat gewoon rechtop in bed en zei dat het te warm was om te slapen,” zegt Roel, die zijn dochter de volgende nacht in de kelder liet logeren bij haar grootouders.

Volgens de weerdiensten blijven de warme nachten voorlopig nog aanhouden. Dinsdag en woensdag kunnen de nachttemperaturen lokaal boven de 24 graden blijven hangen — zogenaamde tropennachten. Pas vanaf het einde van de week verwachten meteorologen wat meer afkoeling, vooral ’s nachts.

Voor wie intussen nachten blijft woelen, rest enkel dit: probeer te drinken vóór het slapengaan, vermijd zware maaltijden en zet alle warmtebronnen in huis uit. En als het echt niet lukt? “Dan weet je dat je niet alleen bent", zegt Roel. “Iedereen ligt te zweten.”