Tanken kan plots veel duurder worden: dit is waarom

De spanningen in het Midden-Oosten kunnen binnenkort ook de Belgische portemonnee raken. Als Iran zijn dreiging waarmaakt om de strategische Straat van Hormuz af te sluiten, kan dat wereldwijd voor economische schokken zorgen — met stijgende olie- en gasprijzen als gevolg.

Hoewel er maandag nog hoop was op een staakt-het-vuren tussen Iran en Israël, lijkt het bestand inmiddels alweer te wankelen. Op dinsdag meldde Israël dat het doelwit was van Iraanse raketten, iets wat Iran zelf ontkende. Toch blijft het risico op escalatie groot, en dat maakt economen bezorgd.

De Straat van Hormuz is een smalle waterweg tussen de Perzische Golf en de Arabische Zee, waar dagelijks zo’n 21 miljoen vaten olie passeren. Dat is ongeveer een vijfde van de wereldwijde oliebevoorrading. Als Iran die route zou blokkeren, zou dat onmiddellijke gevolgen hebben voor de olieprijzen wereldwijd – ook in België.

Volgens economen zou Iran die blokkade vrij eenvoudig kunnen uitvoeren. Denk aan zeemijnen, raketten, snelle aanvalsschepen of zelfs het in beslag nemen van olietankers, zoals in 2019 met het Britse schip Stena Impero. Zelfs de dreiging alleen al kan voldoende zijn om de olie-export te verstoren.

Als de doorvoer via de Straat van Hormuz stokt, kan de olieprijs snel stijgen tot boven de 100 dollar per vat. Omgerekend zou dit kunnen betekenen dat benzine aan de pomp in België tot €2 per liter stijgt. Nu al betalen veel Belgen meer dan €1,80, dus een extra stijging van 15 à 20 cent per liter ligt in het verschiet bij een kortstondige crisis.

Maar als het conflict aansleept en de olieprijs oploopt naar 150 dollar per vat, dreigen we opnieuw situaties te krijgen zoals tijdens het begin van de oorlog in Oekraïne.

Niet alleen olie, maar ook aardgas wordt duurder. Een korte verstoring zou de Belgische jaarfactuur voor gas met €100 à €200 kunnen verhogen. Een langdurige crisis zou zelfs kunnen leiden tot €500 extra per jaar aan energiekosten voor gezinnen.

Economen waarschuwen dat het niet eens nodig is dat er een effectief militair conflict uitbreekt om prijsstijgingen uit te lokken. De wereldmarkt reageert vaak al op de perceptie van dreiging.

De Belgische regering heeft zich nog niet publiek uitgesproken over deze specifieke situatie, maar het is duidelijk dat elke escalatie in de regio een economische impact zal hebben op Europa en dus ook op België.

De komende weken worden cruciaal. Als het conflict verder uit de hand loopt, dreigen niet alleen de geopolitieke spanningen, maar ook de levensduurte in België stevig toe te nemen.

Voor de Belgische gezinnen die nu al worstelen met stijgende prijzen, lijkt een nieuwe klap onafwendbaar als diplomatie faalt. De situatie in het Midden-Oosten is dus niet alleen een buitenlands probleem — het zou ook snel een huishoudelijke zorg kunnen worden.