Vuurwerk afsteken met nieuwjaar? Veel mensen doen het, maar weinigen kennen de regels

Voor veel Belgen hoort vuurwerk bij oudjaar, maar wat vaak vergeten wordt, is dat het niet zomaar overal en altijd mag. In België gelden geen uniforme regels en precies dat zorgt elk jaar opnieuw voor verwarring, incidenten en discussie.

In tegenstelling tot wat velen denken, bestaat er geen federale toestemming om tijdens de jaarwisseling vuurwerk af te steken. Gemeenten bepalen zelf wat toegelaten is. In sommige gemeenten mag het enkel tijdens een beperkt tijdsvenster rond middernacht, in andere is elk particulier vuurwerk verboden, tenzij je een expliciete toestemming van de burgemeester krijgt.

Voor wie het niet nakijkt, kan dat snel leiden tot boetes of inbeslagnames. Politiezones kondigen rond oudjaar ook systematisch extra controles aan.

Wie vuurwerk afsteekt, mag enkel CE-gekeurd consumentenvuurwerk gebruiken. Zwaarder professioneel vuurwerk is verboden voor particulieren. Ook leeftijd speelt een rol: verkoop en gebruik zijn enkel toegelaten vanaf een bepaalde minimumleeftijd, afhankelijk van het type vuurwerk.

Daarbovenop waarschuwen overheden om vuurwerk nooit onder invloed van alcohol te gebruiken, voldoende afstand te houden en altijd de gebruiksaanwijzing te volgen. Toch blijkt dat advies elk jaar opnieuw genegeerd te worden.

De realiteit is hard: rond oudjaar belanden elk jaar tientallen mensen op spoed met vuurwerkletsels. Brandwonden aan handen en gezicht komen het vaakst voor, maar ook oogletsels en blijvende verminkingen worden gemeld. Opvallend is dat niet alleen de afstekers zelf slachtoffer zijn, maar ook omstaanders, waaronder kinderen.

Daarnaast is er ook materiële schade, brandgevaar en zware hinder voor hulpdiensten, die tijdens de jaarwisseling al maximaal belast zijn.

Naast menselijke slachtoffers zijn er ook minder zichtbare gevolgen. Huisdieren raken in paniek, vee slaat op hol en ook ouderen of mensen met autisme ondervinden ernstige stress door knallen en lichtflitsen. Dat is een van de redenen waarom steeds meer gemeenten kiezen voor strengere regels of volledige verboden.

Door de jaarlijkse incidenten laait het debat telkens opnieuw op. Lokale besturen, brandweer en spoeddiensten pleiten vaker voor strengere maatregelen of gecentraliseerde vuurwerkshows in plaats van particulier gebruik. Tegenstanders vrezen dan weer het verlies van traditie.

Vuurwerk met oudjaar is in België geen vanzelfsprekend recht, maar een lokaal gereguleerde uitzondering. Wie toch wil afsteken, doet er goed aan vooraf te controleren wat mag in zijn gemeente. Want één knal te veel kan snel eindigen in een boete, een ziekenhuisbezoek of erger.