Zonnepanelen op je dak? Deze fout kost duizenden eigenaren elk jaar honderden euro’s

Zonnepanelen lijken de ideale investering: je verlaagt je energiefactuur, draagt bij aan een groenere planeet en verhoogt zelfs de waarde van je woning. Maar er zit een addertje onder het gras. Want hoewel duizenden Belgen al jaren zonnepanelen op hun dak hebben liggen, verliezen velen stilletjes een groot deel van hun rendement. De reden? Ze maken één veelvoorkomende fout die verrassend weinig aandacht krijgt: het negeren van schaduw en vuil.

Een paneel dat deels in de schaduw ligt – bijvoorbeeld door een schouw, boom of dakkapel – kan tot 80% minder elektriciteit opwekken dan een paneel in volle zon. Dat komt omdat zonnepanelen vaak in een reeks zijn geschakeld. Eén zwakker presterend paneel kan de rest van de string afremmen. Volgens energiespecialisten kan zo’n klein schaduwvlak leiden tot een verlies van 10 tot zelfs 25% van je totale jaaropbrengst.

Veel installateurs voeren nog steeds onvoldoende schaduwstudies uit. Nochtans zijn die cruciaal om op voorhand te weten waar panelen best niet geplaatst worden. Zeker in dichtbebouwde buurten, waar de zon geen vrije baan heeft, is dit van groot belang.

Ook vuil op de panelen is een stille maar efficiënte opbrengstkiller. In België zijn regen en wind niet altijd voldoende om het oppervlak proper te houden. Fijn stof, vogeluitwerpselen, pollen en zelfs mos kunnen zich opstapelen. Volgens gegevens van onder meer Testaankoop en energieplatform Enerpedia daalt het rendement met 0,2 tot 1,5% per maand als je je panelen niet schoonmaakt. Op een jaar tijd kan dat dus gemakkelijk 5 tot 15% minder opbrengst betekenen.

Zeker bij plat dak-installaties of panelen onder een hoek kleiner dan 15 graden blijft vuil makkelijker liggen. Toch laat een opvallend groot deel van de zonnepaneelbezitters hun installatie jarenlang ongemoeid, met verlies als gevolg.

Professionele reiniging met osmosewater – dat geen kalk- of zeepresten nalaat – wordt sterk aangeraden. Volgens onderhoudsbedrijven zoals Evocells of Solarco levert dat vaak onmiddellijk 5 tot 25% meer opbrengst op. Voor een gemiddelde installatie van 5.000 wattpiek betekent dat al snel 100 tot 200 euro per jaar extra voordeel, enkel door ze weer proper te maken.

Toch blijkt uit cijfers van de sector dat minder dan 1 op de 3 gezinnen hun panelen regelmatig reinigt, laat staan jaarlijks.

Naast schaduw en vuil zijn er nog andere factoren die impact hebben op je opbrengst: defecte omvormers, foutmeldingen of slecht aangesloten kabels kunnen je hele systeem tijdelijk uitschakelen zonder dat je het merkt. Zeker oudere installaties die niet gekoppeld zijn aan een digitale meter of monitoringapp lopen dat risico. Regelmatige technische controle voorkomt zulke situaties.

Experten raden aan om elke 1 à 2 jaar een algemene inspectie te laten uitvoeren. Zo worden mogelijke ‘hotspots’ opgespoord: oververhitte plekken die op termijn permanente schade aan een paneel kunnen veroorzaken.

Zonnepanelen zijn ontworpen om 25 jaar mee te gaan, maar wie niet onderhoudt, haalt dat rendement nooit. Stel: je installatie levert normaal 4.500 kWh per jaar. Een verlies van 20% door schaduw en vuil betekent een verlies van 900 kWh. Aan het huidige energietarief is dat ruim 300 euro per jaar aan gemiste opbrengst.

De grootste fout die mensen maken? Denken dat zonnepanelen “zorgeloos” zijn. Dat klopt in zekere zin, maar alleen als je blijft opvolgen.