Waarom een oplader in het stopcontact laten zitten niet zo onschuldig is als je denkt

Bijna iedereen doet het wel eens: de smartphone opladen en daarna de adapter gewoon in het stopcontact laten zitten. Het lijkt onschuldig, maar volgens experten is dat niet zo slim. Een oplader die in het stopcontact blijft, verbruikt energie, kan warm worden en vormt zelfs een risico voor brandveiligheid.

Een oplader die niet verbonden is met een toestel, gebruikt nog steeds stroom. Dat fenomeen heet sluipverbruik. Volgens Energiebesparingsplatform Vlaanderen gaat het gemiddeld om 0,5 tot 1 watt per oplader. Dat lijkt weinig, maar als je in huis vijf of zes opladers continu laat insteken, loopt dat op tot enkele euro’s per jaar.

Voor een individueel gezin is dat misschien niet spectaculair, maar vermenigvuldig het met miljoenen huishoudens en het effect op het energieverbruik is groot. Zeker in tijden van hoge energieprijzen is het een verspilling die makkelijk te vermijden valt.

Nog belangrijker dan het sluipverbruik zijn de veiligheidsrisico’s. Opladers zijn kleine transformatoren die stroom omzetten. Wanneer ze in het stopcontact blijven, blijven de interne componenten onder spanning staan. Na verloop van tijd kunnen ze warm worden, zeker wanneer ze bedekt zijn of in een slecht verluchte ruimte zitten.

Volgens de Federale Overheidsdienst Economie behoort verkeerd gebruik van opladers tot de meest voorkomende oorzaken van kleine woningbranden. Vooral goedkope of namaakladers zonder keurmerk zijn risicovol. Ze voldoen vaak niet aan de Europese veiligheidsnormen en kunnen sneller defect raken.

Ook de oplader zelf lijdt onder permanent gebruik. Door hem voortdurend onder spanning te laten staan, verkort je zijn levensduur. Condensatoren en andere onderdelen slijten sneller, waardoor je adapter minder betrouwbaar wordt. Uiteindelijk moet je hem sneller vervangen, wat niet alleen geld kost maar ook extra elektronisch afval veroorzaakt.

Een simpele gewoonte – de oplader uit het stopcontact trekken na gebruik – verlengt dus de levensduur van je toestel én spaart het milieu.

Voor wie het lastig vindt om telkens aan de opladers te denken, bestaan er handige oplossingen. Zo kan je werken met stekkerblokken met een aan/uit-knop. Daarmee schakel je in één keer alle opladers uit. Ook slimme stopcontacten die je via een app kan bedienen zijn een optie. Ze laten je opladers automatisch uitschakelen na een bepaald tijdstip.

In moderne woningen zijn er zelfs geïntegreerde USB-stopcontacten. Die verbruiken aanzienlijk minder sluipstroom dan traditionele opladers, al blijft het verstandig om ze niet onnodig actief te laten.

Het uittrekken van je oplader is een kleine handeling die veel voordelen oplevert: je bespaart energie, verkleint het risico op brand en verlengt de levensduur van je apparaten. Het is een van die gewoontes die weinig moeite kost, maar op termijn een groot verschil kan maken.