De fout die bijna alle ouders maken: alles geven, maar zichzelf niets gunnen

09 okt , 14:00 • Lifestyle

Ouders zijn vaak meesters in het belonen van hun kinderen. Voor goed gedrag, een mooi rapport of gewoon omdat ze iets nieuws hebben geleerd. Maar als het over henzelf gaat, zijn ze meestal streng en veeleisend. “Even rust nemen” voelt dan al snel als luiheid, en “iets voor jezelf doen” als egoïsme. Nochtans tonen steeds meer psychologen aan dat ouders juist beter functioneren als ze ook zichzelf geregeld belonen.

Een expert in gezinspsychologie vat het eenvoudig samen: “Je kan geen volle beker leeg blijven schenken. Wie zichzelf nooit iets gunt, raakt uitgeput – emotioneel, mentaal en fysiek.”

De onzichtbare druk van ‘goede ouders’

In veel gezinnen heerst onbewust het idee dat een goede ouder altijd beschikbaar moet zijn. Het huishouden draait, de kinderen hebben hobby’s, er is werk, sociale verplichtingen… en ergens daartussen proberen ouders zichzelf niet te verliezen.

Een gezinscoach zegt: “Er is een hele generatie ouders die het gevoel heeft dat ze alles moeten kunnen. Ze vergelijken zich met anderen, willen presteren op het werk én thuis de perfecte ouder zijn. Maar niemand houdt dat vol.”

De druk om te presteren maakt dat zelfzorg snel naar de achtergrond verdwijnt. Een rustige avond zonder kinderen voelt dan al snel als ‘niet nuttig bezig zijn’.

Waarom belonen meer is dan jezelf verwennen

Belonen betekent niet per se shoppen, snoepen of op vakantie gaan. Het gaat vooral om erkenning. Even stilstaan bij wat goed ging, of trots mogen zijn op iets kleins.

Een psycholoog legt uit: “Wanneer je jezelf beloont, activeer je dezelfde hersengebieden die ook bij motivatie horen. Je versterkt als het ware je veerkracht. Dat maakt het makkelijker om daarna weer te geven, te zorgen en te plannen.”

Dat kan zo eenvoudig zijn als:

tien minuten buiten wandelen na een drukke dag;
een warme douche nemen zonder haast;
een avondserie kijken zonder schuldgevoel;
een compliment aan jezelf geven voor wat je vandaag wél gedaan hebt.

Wie dat regelmatig doet, merkt na verloop van tijd dat de spanning daalt en de energie toeneemt.

Wat kinderen daarvan leren

Misschien het mooiste effect: kinderen kijken mee. Ze zien niet enkel wat ouders zeggen, maar vooral wat ze doen.

Wanneer ze merken dat hun ouders grenzen trekken, rust nemen of zichzelf belonen, leren ze dat zelfzorg normaal is. Een kinderpsycholoog zegt: “Kinderen die zien dat hun ouders ook voor zichzelf zorgen, ontwikkelen later minder schuldgevoel rond rust. Ze begrijpen dat even niets doen ook iets waard is.”

Door af en toe ‘nee’ te zeggen tegen de constante druk, zeggen ouders eigenlijk ‘ja’ tegen een gezonder evenwicht – niet alleen voor zichzelf, maar voor het hele gezin.

Waarom we het zo moeilijk vinden

Toch blijft het voor veel ouders een uitdaging om zichzelf iets te gunnen. Daar zit vaak schuldgevoel onder: de angst dat je een slechte ouder bent als je niet altijd beschikbaar bent.

Maar dat idee klopt niet. Een expert zegt: “Zelfzorg is geen luxe, maar onderhoud. Je auto tank je ook op tijd bij. Waarom zou je dat niet doen met je eigen energie?”

Het probleem is dat veel mensen hun beloning uitstellen tot alles ‘klaar’ is. Maar in een gezin is het nooit écht klaar. Er is altijd wel iets te doen, en net daarom is het belangrijk om momenten van rust in te plannen alsof het afspraken zijn.

Kleine beloningen met groot effect

Zelfzorg hoeft niet groots te zijn. Het zijn vaak de kleine, terugkerende beloningen die het verschil maken.

Denk aan:

elke dag vijf minuten adempauze nemen;
een wandeling maken zonder gsm;
even muziek luisteren tijdens het koken;
koffie drinken in stilte voor iedereen wakker is.

Het gaat niet om wat je doet, maar dat je het bewust doet.

Een coach zegt: “Belonen gaat over bewust stilstaan bij het feit dat je moeite doet. Dat gevoel van trots en erkenning is de basis van veerkracht.”

De paradox van beter zorgen

Opmerkelijk genoeg zorgen ouders beter voor hun gezin zodra ze beter voor zichzelf zorgen. Ze reageren rustiger, slapen beter en voelen zich minder opgejaagd. Het is geen toeval dat ouders die regelmatig tijd nemen voor zichzelf minder last hebben van prikkelbaarheid en vermoeidheid.

Een gezin draait niet enkel op liefde, maar ook op energie. En die energie moet ergens vandaan komen.

👉 Wat je moet onthouden: