Noodbudget na mislukte onderhandelingen: Worden pensioenen en lonen nog betaald?

De federale regering heeft het akkoord over de nieuwe begroting uitgesteld tot Kerstmis. Premier Bart De Wever trok woensdag naar de koning om de nieuwe deadline te laten vastleggen, nadat de onderhandelingen tussen de meerderheidspartijen geen resultaat opleverden.

Omdat er op 1 januari geen goedgekeurde begroting klaar zal zijn, treedt automatisch het systeem van de voorlopige twaalfden in werking. Dat mechanisme wordt normaal gezien gebruikt tijdens lange regeringsvormingen, maar dat een regering met volle bevoegdheden het moet toepassen, is uitzonderlijk.

Het principe is eenvoudig: de federale overheid mag elke maand slechts één twaalfde uitgeven van het bedrag dat vorig jaar voor 2025 werd goedgekeurd. De begroting wordt dus verdeeld in twaalf gelijke delen en maandelijks toegekend.

Volgens Wetstraatjournaliste Hannelore Simoens (VTM Nieuws) blijven basisuitgaven gewoon lopen. Pensioenen, uitkeringen en de lonen van ambtenaren en veiligheidsdiensten worden dus betaald. Ook de werking van openbare diensten blijft gegarandeerd. Een scenario zoals een ‘shutdown’ in de Verenigde Staten wordt op die manier vermeden.

De regering kan tijdens deze periode geen nieuwe uitgaven doen. In het geval van een dringende noodsituatie, zoals een internationale crisis of grote infrastructuurproblemen, wordt het daardoor aanzienlijk moeilijker om extra middelen vrij te maken.

Tegelijk zijn besparingen ook niet toegelaten. Daardoor kan het al hoge begrotingstekort verder oplopen.

Zolang de voorlopige twaalfden gelden, blijven geplande hervormingsprojecten, zoals de pensioenhervorming en de meerwaardebelasting, voorlopig on hold.

De komende weken moeten de coalitiepartners alsnog tot een akkoord komen. Kerstmis is nu de nieuwe beslissende datum.