Feestdagen in zicht: zo vroeg beginnen supermarkten met hun eindejaarsaanbod

Het lijkt elk jaar vroeger te beginnen. Terwijl de bladeren nog van de bomen vallen, duiken in de supermarkten al de eerste kerstballen, chocoladefiguren en feestelijke wijnen op. Voor veel klanten voelt het vreemd om naast de pepernoten al champagne en gourmetsets in de rekken te zien liggen. Toch is dit geen toeval: supermarkten spelen bewust in op ons koopgedrag en onze emoties.

De feestdagen zijn voor de retailsector de belangrijkste periode van het jaar. Door het aanbod al in september of oktober klaar te zetten, willen supermarkten de consument eerder in de feeststemming brengen. Dat zorgt voor impulsaankopen én spreiding van de verkoop.

Volgens retailexperts zit er ook een psychologische strategie achter. Het zien van kerstproducten wekt nostalgie en een gevoel van gezelligheid op, waardoor klanten sneller geneigd zijn om iets extra mee te nemen. Bovendien maken de stijgende prijzen dat veel gezinnen hun aankopen nu al spreiden om de kosten te verdelen.

De race om het eerst te zijn speelt ook een rol. Wanneer de ene keten al kerstproducten in de rekken legt, volgen de andere snel om niet achter te blijven. Zeker discounters als Aldi en Lidl zetten hier vroeg op in: hun seizoensproducten trekken veel klanten die vaak meteen ook andere boodschappen meenemen.

Colruyt en Carrefour doen er dan weer alles aan om met promoties en exclusieve producten de koopkrachtstrijd te winnen. Het gevolg: de consument wordt al maanden op voorhand richting eindejaar gestuurd.

Niet iedereen is fan van de vroege eindejaarssfeer. Veel klanten vinden het overdreven dat kerstchocolade naast de eerste herfstpompoenen ligt. “Het haalt de magie van de feestdagen weg,” klinkt het vaak op sociale media. Toch laten de verkoopcijfers weinig twijfel: de producten worden wel degelijk gekocht. Vooral chocolade, wijn en decoratie blijken al vanaf oktober vlot over de toonbank te gaan.

Een andere verklaring voor de vroege start ligt bij de leveringsketen. Tijdens de coronacrisis en de energiecrisis leerden supermarkten dat er soms tekorten ontstaan. Door de producten vroeger te spreiden, vermijden ze dat klanten later misgrijpen. Zeker populaire items zoals gourmetstellen, champagne of chocoladefiguren zijn vaak al weken voor kerst grotendeels uitverkocht.

Voor gezinnen kan de vroege start zowel een nadeel als een voordeel zijn. Enerzijds word je sneller in de verleiding gebracht om meer uit te geven. Anderzijds biedt het ook de kans om je aankopen te plannen en de kosten te spreiden. Wie in september al wat chocolade inslaat, voelt in december minder druk op het budget.

Volgens consumentenorganisaties is het vooral belangrijk om bewust te blijven winkelen. “Laat je niet meeslepen door de kerstsfeer in oktober, maar denk na over wat je echt nodig hebt", luidt het advies.

Feit is dat supermarkten de feestdagen steeds meer uitrekken. Waar kerst vroeger vooral een gebeurtenis was in december, lijkt de “feestperiode” nu al drie tot vier maanden te duren. Dat levert de winkels extra omzet op, maar verandert ook onze beleving van het eindejaar.

De vraag blijft of de consument dit blijft slikken of dat er op termijn meer weerstand zal groeien. Voorlopig lijken de volle winkelkarretjes echter het antwoord te geven.