Elke week valt hij in de bus of verschijnt hij in je mailbox: de promofolder.
Vol kleur, percentages en aanbiedingen die je het gevoel geven dat je slim bezig bent.
Maar wie zijn boodschappenlijst laat bepalen door promoties, bespaart zelden écht. Volgens consumentenexperts leidt winkelen op basis van folders vaker tot meer uitgaven en meer verspilling — zelfs bij mensen die denken dat ze goed plannen.
De psychologie achter promoties
Promoties spelen in op een oeroud mechanisme in ons brein: de angst om iets te missen.
Woorden als “enkel deze week” of “laatste kans” wekken urgentie op, waardoor we sneller beslissen zonder rationeel te vergelijken.
Een marketingexpert legt uit: “Folders zijn ontworpen om je het gevoel te geven dat je wint, ook al heb je niet gepland om dat product te kopen. Dat heet het ‘voordeel-effect’.”
En precies daar zit het gevaar.
Want hoewel de korting reëel is, koop je vaak dingen die je anders niet nodig had — en dat doet je totale uitgaven stijgen.
De folder bepaalt je lijst
Een veelgemaakte fout is dat mensen hun boodschappenlijst aanpassen aan wat in promotie staat, in plaats van andersom.
Je ziet bijvoorbeeld dat wasmiddel 40% goedkoper is en besluit twee dozen te nemen, terwijl je er thuis nog hebt staan.
Of je koopt een product dat je normaal niet gebruikt, “omdat het nu goedkoop is”.
Maar zelfs als het maar een paar euro per week extra is, tikt dat op jaarbasis stevig aan.
Een financieel coach zegt: “Wie elke week impulsief folderaankopen doet, verliest al snel 15 tot 20% van zijn budget aan producten die niet op de planning stonden.”
Slimme marketing, dure keuzes
Supermarkten investeren miljoenen in folderpsychologie.
De plaats van de aanbiedingen, de kleuren en zelfs de volgorde van producten zijn getest om je brein te prikkelen.
Producten met grote marges — zoals schoonmaakmiddelen, snacks en dranken — worden bewust gepromoot.
Het resultaat: je koopt meer van wat de winkel wil verkopen, niet wat jij écht nodig hebt.
Zelfs het gebruik van percentages werkt misleidend. Een korting van 25% klinkt indrukwekkend, maar op een product van €2 bespaar je amper 50 cent — iets wat veel mensen overzien.
De illusie van besparen
Veel shoppers denken dat ze met folders geld besparen omdat ze minder betalen per product.
Maar wie zijn kar vult met extra aankopen, betaalt uiteindelijk meer.
Een consumentenonderzoek van Test Aankoop toonde aan dat meer dan 70% van de mensen die op basis van folders winkelen, gemiddeld méér uitgeven dan gepland.
Slechts een kleine groep — vooral mensen met een vaste lijst en goed overzicht — bespaart effectief.
Een expert zegt: “Het verschil zit niet in de korting, maar in je gedrag. Wie zich laat leiden door promoties, verliest controle over zijn aankopen.”
Wanneer folders wél werken
Betekent dat dat je folders volledig moet negeren? Niet per se.
Promoties kunnen nuttig zijn als je ze bewust gebruikt. Bijvoorbeeld:
- Voor producten die je sowieso nodig hebt, zoals wc-papier of tandpasta.
- Bij aankopen in bulk van lang houdbare items.
- Als je vergelijkt tussen winkels in plaats van alles in één keer te kopen.
De sleutel is dat jij beslist wat je koopt — niet de folder.
Een budgetcoach raadt aan om eerst je lijst te maken, en pas daarna te kijken of er kortingen zijn op wat je al wilde kopen. “Zo blijft de folder een hulpmiddel, geen verleiding.”
Hoe je slimmer winkelt zonder folders
- Werk met een vaste weeklijst.
Zo weet je precies wat je nodig hebt en laat je je minder verleiden.
- Vergelijk prijzen per kilo of liter.
Korting zegt niets over de werkelijke waarde.
- Koop vers, niet te veel.
Goedkope groente in bulk klinkt slim, maar leidt vaak tot verspilling.
- Plan op basis van maaltijden, niet op basis van aanbiedingen.
Zo koop je doelgerichter en bespaar je automatisch.
- Gebruik prijsapps in plaats van folders.
Die tonen echte prijsvergelijkingen in plaats van marketingdeals.
De kracht van bewust kiezen
Folders spelen handig in op ons gevoel van controle, maar wie écht controle wil, kiest bewust.
Winkelen op automatische piloot — met een lijst, een plan en een maximumbudget — levert op termijn véél meer op dan eender welke korting.
Zoals een financieel expert het samenvatte: “De goedkoopste aankoop is niet die met de hoogste korting, maar die je niet impulsief doet.”