Dashcams in de auto: nuttig hulpmiddel of juridisch mijnenveld?

Steeds meer Belgische automobilisten installeren een dashcam in hun wagen. De kleine camera, die discreet achter de voorruit bevestigd wordt, legt ritten vast en kan bij incidenten als bewijsmateriaal dienen. Volgens verzekeringsmaatschappijen zien ze de populariteit de laatste jaren sterk toenemen. Vooral ongevallen waarbij discussie ontstaat over de schuldvraag, zetten bestuurders ertoe aan om hun ritten op te nemen.

Ook de prijs speelt mee: dashcams zijn intussen al te koop vanaf enkele tientallen euro’s, terwijl geavanceerde modellen met nachtzicht en automatische opslag nog altijd betaalbaar blijven. Voor veel automobilisten is de drempel dus laag.

Het grote voordeel van een dashcam is de zekerheid die het biedt bij een ongeval. Wanneer twee partijen een verschillende versie van de feiten geven, kan de opname de doorslag geven. Ook bij vluchtmisdrijf of vandalisme kan beeldmateriaal een rol spelen. Bovendien gebruiken sommige chauffeurs hun dashcam om gevaarlijk rijgedrag van anderen te melden bij de politie.

Vooral in landen zoals Rusland en Groot-Brittannië is de dashcam al jaren ingeburgerd. België volgt die trend nu stilaan, onder meer omdat de files en het drukke verkeer de kans op incidenten vergroten.

Toch zijn er belangrijke juridische kanttekeningen. Dashcams zijn toegestaan in België, maar de beelden mogen niet zomaar openbaar gedeeld worden. Publicatie op sociale media kan leiden tot problemen met de privacywetgeving. Enkel politie en verzekeringen mogen de opnames officieel gebruiken in een dossier.

Daarnaast moeten bestuurders rekening houden met de GDPR-regels: een dashcam is geen vrijgeleide om massaal personen of kentekens te filmen en te verspreiden. Het gebruik blijft dus strikt persoonlijk, tenzij de bevoegde instanties de beelden opvragen.

Experts waarschuwen dat een dashcam nuttig kan zijn, maar niet alle problemen oplost. Zo kan een opname slechts een deel van de situatie tonen, afhankelijk van de hoek en de kwaliteit van de camera. Soms blijven cruciale details buiten beeld, waardoor de interpretatie alsnog discussie kan opleveren.

Ook verzekeringsmaatschappijen beslissen zelf of ze dashcambeelden meenemen in hun evaluatie. Het is dus geen absolute garantie dat je automatisch gelijk krijgt bij een schadegeval.

Opvallend is dat sommige automobilisten aangeven dat een dashcam hun rijgedrag beïnvloedt. Omdat ze weten dat hun rit wordt opgenomen, rijden ze rustiger of houden ze zich strikter aan de verkeersregels. In dat opzicht kan de camera ook een preventieve werking hebben.

Voor tegenstanders blijft er wel de zorg dat dashcams een “controlerende” cultuur creëren, waarin bestuurders elkaar voortdurend filmen en aangeven. Volgens juristen is het belangrijk dat de focus ligt op veiligheid en niet op het bestraffen van elke kleine fout.

Met de toenemende digitalisering en de dalende prijzen lijkt het erop dat dashcams een blijver worden in het Belgische verkeer. Of ze ooit net zo vanzelfsprekend zullen zijn als een gps, valt nog af te wachten. Maar dat steeds meer chauffeurs ze installeren om zichzelf te beschermen tegen discussie en onrecht, staat buiten kijf.