Hoe je thuis makkelijk energie bespaart zonder dure renovaties

We denken bij energiebesparing vaak meteen aan dure oplossingen zoals zonnepanelen, warmtepompen of driedubbele beglazing. Maar niet iedereen kan of wil daar nu in investeren. Toch kan je met kleine aanpassingen en slimme gewoontes in huis al verrassend veel energie besparen. Het mooie? Je merkt het verschil niet alleen in je energiefactuur, maar vaak ook in het comfort van je woning.

De verwarming is in de meeste huishoudens goed voor meer dan de helft van het energieverbruik. Eén graad minder op de thermostaat levert volgens Fluvius gemiddeld zeven procent besparing op je verwarmingskosten. Dat lijkt weinig, maar op jaarbasis gaat het al snel om honderden euro’s.

Nog slimmer is een programmeerbare thermostaat. Zo kan je de temperatuur automatisch verlagen ’s nachts of wanneer je niet thuis bent. Het is ook beter voor de gezondheid om niet constant in een oververhitte woning te leven. Wie daarbij deuren sluit en tochtstrips plaatst aan ramen of kieren, merkt al snel dat de warmte langer blijft hangen.

Een vaak vergeten tip: laat de radiator vrij. Zet er geen meubels voor en gebruik geen dikke gordijnen die de warmte blokkeren. Zo benut je de capaciteit optimaal.

Veel toestellen blijven energie verbruiken, zelfs als je ze niet gebruikt. Opladers die in het stopcontact blijven zitten, televisies in stand-by of spelconsoles die zogezegd “uit” staan, blijven stroom trekken. Volgens Test Aankoop kan sluipverbruik oplopen tot tien procent van de totale elektriciteitsfactuur.

De oplossing is eenvoudig: gebruik stekkerblokken met een schakelaar. Eén klik en alles is volledig uit. Steeds meer gezinnen gebruiken ook slimme stekkers die via een app automatisch toestellen uitschakelen.

Wie nog gloeilampen of halogeenlampen gebruikt, betaalt zichzelf arm. Ledlampen verbruiken tot 85 procent minder stroom en gaan tien keer langer mee. De investering heb je vaak binnen een jaar terugverdiend.

Maar ook hoe je licht gebruikt, speelt mee. Zet enkel lampen aan waar je aanwezig bent, gebruik dimmers om het licht aan te passen en laat daglicht zoveel mogelijk zijn werk doen. Ramen schoonmaken lijkt banaal, maar geeft tot 30 procent meer natuurlijk licht in huis.

Veel mensen vergeten dat warm water een enorme energieslurper is. Douchen is goedkoper dan een bad, en een waterbesparende douchekop vermindert het verbruik met 30 tot 40 procent. Stel je boiler in op 55 à 60 graden: warm genoeg voor hygiëne, maar zuiniger dan de standaardinstelling van 70 graden.

Volgens Energiehuis Vlaanderen kan een gezin van vier zo honderden euro’s per jaar uitsparen.

In de keuken maak je makkelijk verschil door kleine gewoontes aan te passen. Kook altijd met een deksel op de pot, dan gebruik je 20 procent minder energie. Gebruik de juiste potmaat voor de kookplaat en zet je oven enkele minuten vroeger uit – de restwarmte doet de rest.

De vaatwasser en wasmachine laat je best enkel draaien als ze vol zijn. Kies korte of eco-programma’s en was op 30 graden in plaats van 60. Moderne machines zijn daarvoor ontworpen en reinigen even goed. De droogkast is dan weer een echte stroomvreter. Droog de was op een rek of buiten wanneer mogelijk, en je ziet het verschil meteen op je factuur.

Energie besparen gaat niet alleen om apparaten, maar ook om gedrag. Zet de televisie volledig uit, laat de computer niet dagenlang in sluimerstand staan en doe lampen uit in kamers waar je niet bent.

Wie bewust bezig is met energie, merkt vaak dat het na een tijdje vanzelf gaat. Het wordt een gewoonte, net zoals tanden poetsen of de deur op slot doen.

Er zijn ook goedkope hulpmiddelen die je helpen besparen zonder grote renovaties. Een radiatorfolie achter de verwarming kaatst warmte terug de kamer in. Een deurdranger houdt de kou buiten. En een eenvoudig gordijn voor de voordeur voorkomt tocht in de gang.

Deze investeringen kosten vaak maar enkele tientallen euro’s, maar verdienen zich in één winter terug.

De energiefactuur blijft voor veel gezinnen een grote hap uit het budget. Zelfs al zijn de prijzen in 2025 minder extreem dan tijdens de crisis van 2022, blijft besparen belangrijk. Bovendien helpt elke kilowattuur die je niet verbruikt om de CO₂-uitstoot te verminderen.

Volgens Statbel besteedt een gemiddeld Belgisch gezin jaarlijks meer dan €3.500 aan energie. Door slim te besparen, kan dat bedrag flink lager.