Daarom is afwaswater verrassend nuttig in je tuin

20 sep , 10:00 • Tuin

We spoelen het meestal gedachteloos weg: een teiltje met afwaswater na het schoonmaken van de borden. Toch blijkt dat sopje verrassend nuttig te zijn in de tuin. Waar veel mensen het beschouwen als afval, zien ervaren tuiniers het als een waardevolle bron van voeding, bescherming en vooral waterbesparing. In tijden van steeds drogere zomers is dat laatste geen overbodige luxe.

Water is kostbaar

België heeft de voorbije jaren te maken gehad met hete en droge periodes waarin het waterverbruik sterk in de gaten werd gehouden. Gemeenten riepen op om tuinen niet te sproeien of auto’s te wassen, en sommige gezinnen zagen hun waterfactuur stevig oplopen. Het idee om afwaswater een tweede leven te geven, wint daardoor aan populariteit. In plaats van liters lauw sop via de afvoer te verliezen, kan het perfect gebruikt worden in de tuin.

Een gemiddeld gezin dat dagelijks een teil afwaswater over bloemen of struiken giet, hergebruikt zo tientallen liters per week. Omgerekend naar een heel jaar gaat het al snel om honderden liters drinkwater die bespaard blijven. Niet alleen goed voor het milieu, maar ook merkbaar op de eindafrekening.

Hoe zit het precies met dat sopje?

Afwaswater bevat meestal enkel water, een beetje biologisch afbreekbaar afwasmiddel en kleine etensresten. Juist die combinatie maakt het bruikbaar. Het sop verspreidt zich makkelijk in de grond en wordt door micro-organismen vlot afgebroken. De restjes – denk aan een beetje zetmeel of vet – vormen zelfs een kleine bron van voeding voor de bodem.

Het is wel belangrijk om bewust te kiezen. Mild afwasmiddel zonder agressieve chemicaliën of bleek is een must. Een scheut zwaar schoonmaakmiddel of allesreiniger hoort niet thuis in de tuin.

Natuurlijke bondgenoot tegen plagen

Een van de meest verrassende effecten van afwaswater is dat het dienst kan doen als natuurlijk bestrijdingsmiddel. Tuiniers gebruiken het al jaren om bladluizen aan te pakken. Door het sop op de aangetaste bladeren te sprayen, breekt de waslaag van de insecten af en raken ze verstikt.

Het werkt ook bij andere kleine plagen zoals spint of trips, al moet je wel voorzichtig te werk gaan. Gebruik niet te veel zeep, anders beschadig je ook de bladeren van de plant. Eén keer per week sprayen is meer dan genoeg.

Waar wél en waar niet gebruiken

Afwaswater is bijzonder geschikt voor sierplanten, struiken, heggen en bloemen. Ze verdragen het sop probleemloos en krijgen er soms zelfs een kleine boost van. Ook op onverharde tuinpaden kan je het gieten: onkruid heeft het moeilijker om te groeien door de zeepresten.

Voor eetbare gewassen ligt het anders. Bij groenten of kruiden die je rauw eet – zoals sla, peterselie of basilicum – is het af te raden. Er kunnen immers resten van zeep of bacteriën achterblijven. Voor fruitbomen of groenten die je kookt of schilt, vormt het minder een probleem, maar spoel altijd na met gewoon regenwater.

Extra voordeel: beter vocht vasthouden

Omdat afwaswater vaak kleine vet- of oliepartikels bevat, ontstaat er in de grond een dunne laag die helpt om vocht vast te houden. Zeker in periodes van droogte kan dat handig zijn. De bodem droogt minder snel uit en planten hebben langer toegang tot water. Wel is het verstandig om de grond af en toe te “spoelen” met regenwater, zodat er geen ophoping ontstaat.

Praktische tips voor slim gebruik

Gebruik lauw sop – heet water kan wortels beschadigen.
Zeef etensresten uit – grote stukken trekken ongedierte aan.
Kies het juiste moment – giet het water bij voorkeur in de avond, zodat het minder snel verdampt.
Varieer de plek – niet elke dag dezelfde plant, zo voorkom je dat de bodem uit balans raakt.
Bewaar niet te lang – afwaswater dat een dag blijft staan, gaat geuren en trekt muggen aan.

Van boerentruc tot moderne hack

Hoewel afwaswater hergebruiken modern en duurzaam klinkt, is het eigenlijk een oude gewoonte. Op boerderijen en in landelijke dorpen werd “sopwater” vroeger al gebruikt om dieren te voederen of planten te gieten. Met de opkomst van moderne schoonmaakmiddelen raakte die traditie wat in de vergetelheid. Nu, met de aandacht voor duurzaamheid en circulair leven, krijgt ze een tweede leven.