Steeds meer Vlamingen laten hun gazon langer groeien in de hoop een bloemenparadijs te creëren. Minder maaien zou immers beter zijn voor bijen, vlinders en andere nuttige insecten. Maar klopt dat beeld wel helemaal? Uit drie jaar onderzoek van HOGENT en Natuurpunt blijkt dat enkel minder maaien vaak onvoldoende is om echt bloemrijk grasland te krijgen.
Drie jaar testen in eigen tuinen
In het burgeronderzoek FlowerPower De Tuin namen honderden Vlamingen deel. Ze beheerden verschillende stukken gazon op een andere manier: één deel werd klassiek gemaaid, een ander deel minder vaak, een derde werd ingezaaid met bloemenmengsels en een vierde kreeg zelfs een volledig nieuwe start door de graszode te verwijderen.
De onderzoekers volgden het resultaat gedurende drie jaar. De conclusie is duidelijk: wie enkel minder maait, krijgt meestal weinig bloemen in de eerste jaren. Het duurt lang voor natuurlijke variatie zich herstelt.
Wat werkt wél?
De meest opvallende resultaten kwamen van de stukken gazon waar actief werd ingegrepen. Wanneer bewoners bloemenmengsels inzaaiden, kwamen er snel kleurrijke bloemen tevoorschijn die bijen en vlinders aantrokken. Nog effectiever bleek het volledig verwijderen van de bestaande grasmat en vervangen door nieuwe beplanting. Dat gaf de grootste boost aan biodiversiteit.
“Gewoon het gras wat langer laten staan is een goede eerste stap, maar niet voldoende om een echt bloemenrijk grasland te krijgen,” klinkt het bij de onderzoekers.
Waarom maaien niet alles oplost
De reden waarom minder maaien vaak teleurstelt, ligt in de bodem. Veel klassieke gazons bestaan uit soorten gras die de ruimte domineren en weinig kans geven aan bloemen om zich te vestigen. Zonder extra ingrepen blijven bloemen dus schaars, zelfs na meerdere seizoenen.
Bovendien kan de voedselrijkdom van de bodem een rol spelen: gras groeit beter op rijke bodems, terwijl veel bloemen juist floreren in schrale omstandigheden.
Praktische tips voor je eigen tuin
Wil je je tuin écht laten floreren, dan helpt het om actief keuzes te maken:
- Zaai bloemenmengsels: kies voor inheemse soorten die aangepast zijn aan ons klimaat.
- Verwijder stukken gras: door een deel van je gazon te vervangen door kale grond, krijgen bloemen en kruiden kans om zich te vestigen.
- Maaibeheer aanpassen: wie bloemen wil behouden, maait beter gefaseerd en laat delen van het gras langer staan.
- Zorg voor variatie: combineer bloemen met struiken en hagen, zodat er het hele jaar door voedsel en schuilplaatsen zijn voor insecten.
Meer dan mooi alleen
Een bloemenrijke tuin heeft meer voordelen dan enkel een kleurrijke uitstraling. Ze trekt bestuivers aan, die onmisbaar zijn voor onze landbouw en voedselvoorziening. Daarnaast draagt een gevarieerde tuin bij aan een gezondere bodem en meer waterbuffering tijdens droge periodes.
Uit de bevraging bleek bovendien dat deelnemers zich gelukkiger voelden in een tuin die meer leven aantrekt. Het geluid van bijen en vlinders zorgt voor een gevoel van rust en verbondenheid met de natuur.
Vlaanderen als voorbeeld
Met FlowerPower De Tuin willen HOGENT en Natuurpunt vooral tonen dat iedereen verschil kan maken. In Vlaanderen samen hebben privé-tuinen een oppervlakte die groter is dan alle natuurgebieden samen. Elke kleine ingreep in een tuin telt dus op tot een groot effect voor biodiversiteit en klimaat.