De verrassende voordelen van trager rijden (zelfs als je gehaast bent)

13 okt , 15:00 • Verkeer

We doen het allemaal: iets te snel vertrekken, nog net dat oranje licht meepikken, de file proberen “voor te zijn”. Toch blijkt dat haast op de weg ons zelden echt tijd oplevert. Wat we wél verliezen, is rust, concentratie en energie. Trager rijden heeft — vreemd genoeg — vaak het tegenovergestelde effect van wat we verwachten: het maakt ons sneller helder, alerter en zelfs gelukkiger.

Volgens The Journal of Transportation Psychology voelt traag rijden niet alleen veiliger, maar ook mentaal gezonder.

Waarom je brein niet gemaakt is om te haasten

Wanneer je gehaast rijdt, schakelt je lichaam over naar de zogeheten fight-or-flight-modus. Het stresshormoon cortisol stijgt, je ademhaling versnelt en je hersenen versmallen hun focus tot enkel gevaar en doel. Dat is handig in noodsituaties, maar niet tijdens een rit van twintig minuten naar het werk.

Een verkeerspsycholoog zegt in The Guardian: “Wie gehaast rijdt, ziet letterlijk minder. Je brein filtert alles wat niet relevant lijkt — een voetganger, een fietser, een bord — met alle risico’s van dien.”

Trager rijden dwingt het lichaam tot het tegenovergestelde: ontspannen alertheid. Je hersenen hebben tijd om signalen te verwerken, waardoor je minder fouten maakt én rustiger aankomt.

Het paradoxale effect: je verliest minder tijd

Opvallend maar waar: de winst van snel rijden is meestal verwaarloosbaar. Uit een studie van Vias institute blijkt dat iemand die in de stad gemiddeld 10 km/u sneller rijdt, op een traject van 10 kilometer slechts één minuut wint — maar met 30 procent meer kans op stress of een boete.

Bovendien zorgt gehaast rijgedrag vaak voor meer rem- en versnellingsmomenten, wat brandstof en concentratie kost. Wie rustiger rijdt, rijdt vloeiender — en komt meestal met hetzelfde tempo, maar meer kalmte, aan.

Wat trager rijden met je gemoed doet

Langzamer rijden heeft ook een directe invloed op je stemming. Je ademhaling vertraagt, je schouders ontspannen en de rit verandert van ‘taak’ in ‘moment’. Het is precies dat wat psychologen “actieve ontspanning” noemen: je bent aanwezig, maar zonder spanning.

Volgens Psychology Today ervaren bestuurders die bewust trager rijden minder frustratie bij files, verkeerslichten en medeweggebruikers. Ze zien het verkeer niet meer als obstakel, maar als ritme.

Wie vaker traag rijdt, rapporteert zelfs minder vermoeidheid na het werk — simpelweg omdat het brein niet de hele rit in overdrive stond.

De invloed op anderen

Rustig rijgedrag werkt aanstekelijk. In stedelijke omgevingen daalt de gemiddelde snelheid wanneer één op de tien chauffeurs bewust trager rijdt. Dat blijkt uit onderzoek van Transport & Mobility Leuven. Trage rijders beïnvloeden het ritme van verkeer rond hen, waardoor ook anderen minder bruusk reageren.

Het effect is zichtbaar in stressmetingen: hartslag en ademhaling van bestuurders in de buurt stabiliseren sneller. Met andere woorden, één kalme chauffeur kan een hele straat rustiger maken.

Minder brandstof, meer focus

Er is ook een praktisch voordeel: trager rijden betekent minder verbruik. Volgens Test-Aankoop bespaar je tot 10 procent brandstof door je snelheid te verlagen van 130 naar 110 km/u op de snelweg. De motor draait efficiënter, banden slijten minder snel en je rijdt constanter.

Daarnaast zorgt die lagere snelheid voor minder ruis en vibratie in de wagen, wat je brein helpt om beter te focussen. De kans op afleiding of frustratie zakt aanzienlijk.

Hoe je het volhoudt (zelfs als je gehaast bent)

Trager rijden vraagt oefening, vooral als je gewend bent om altijd te “moeten opschieten”. Enkele kleine gewoontes helpen:

Vertrek vijf minuten vroeger. Dat haalt de druk van de ketel.
Gebruik cruise control. Het helpt tegen onbewust versnellen.
Adem bewust aan elk rood licht. Zie het niet als tijdverlies, maar als mini-pauze.
Zet rustgevende muziek op. Langzaam tempo = rustiger rijgedrag.

Volgens Vias institute leidt ritueel vertragen — bijvoorbeeld bewust een andere route kiezen — tot meer focus en minder stressklachten na de rit.

Rust als vervoersmiddel

Trager rijden gaat niet over traagheid, maar over rust. Het is een manier om de controle terug te nemen over iets wat we te vaak automatisch doen. Wie het probeert, merkt dat de rit niet alleen aangenamer wordt, maar ook korter lijkt — omdat de tijd niet meer wordt gevuld met spanning, maar met aanwezigheid.

Zoals Psychology Today het samenvat: “Rustig rijden is niet het tegenovergestelde van vooruitgang, het is de voorwaarde ervoor.”