Waarom het verkeer in november altijd plots vastloopt: de échte oorzaak uitgelegd

Elk jaar opnieuw lijkt november voor hetzelfde fenomeen te zorgen: van de ene dag op de andere staan de wegen plots weer helemaal vol. Iedereen merkt het — langere files ’s ochtends, drukte op vreemde momenten én opvallend meer kleine ongevallen. Volgens mobiliteitsexperts is dat geen toeval. November is namelijk een perfecte storm voor problemen op de weg.

De kortere dagen spelen daarin een belangrijke rol. Waar het in september en oktober vaak nog helder is tijdens de ochtendspits, vertrekken bestuurders in november opnieuw in het donker. Dat heeft een directe impact op zichtbaarheid én rijgedrag. Automobilisten remmen vaker, nemen meer afstand en reageren trager op het verkeer voor hen. “De overgang van licht naar donker is altijd een moeilijke periode. Bestuurders zijn minder alert terwijl de verkeersdrukte tegelijk opnieuw toeneemt,” klinkt het bij verschillende verkeersanalisten.

Daarbovenop komt het weer. Regenbuien lijken zich in november vaker op het spitspunt te nestelen en het wegdek wordt door vallende bladeren gevaarlijker dan veel mensen beseffen. Nat blad op asfalt heeft bijna hetzelfde effect als een dun laagje ijs. Auto’s slippen sneller, remafstanden worden langer en kleine foutjes leiden vaker tot kop-staartbotsingen.

Verkeersdiensten zien elk jaar dezelfde piek in schadegevallen. Het zijn zelden zware ongevallen, maar wel net voldoende om de hele spits vast te zetten. “Wanneer één rijstrook geblokkeerd wordt voor een kleine aanrijding, moet het verkeer zich samenduwen. Dat effect voel je vaak tot kilometers verder,” klinkt het bij Touring Mobilis.

Wat veel bestuurders vergeten, is dat november ook één van de drukste woon-werkmaanden van het jaar is. De herfstvakantie ligt achter ons, werknemers zijn opnieuw voltijds aanwezig en thuiswerk gebeurt minder dan tijdens de zomer. Daardoor stijgt het aantal wagens op de baan met enkele procenten — en die paar procent zijn voldoende om een file bijna te verdubbelen.

Ook scholen draaien weer op volle toeren, met extra verkeer rond schoolpoorten tijdens zowel de ochtend- als de avondspits. Zolang het mooi weer is, komen veel kinderen met de fiets. In november beginnen meer ouders opnieuw met de wagen te rijden, wat de drukte stevig verhoogt.

Het zijn meestal niet de spectaculaire ongevallen die de filelengte in november exploderen, maar net de kleine incidenten die overal tegelijk gebeuren: – een vrachtwagen die iets trager optrekt in de regen – een bestuurder die te laat remt op nat wegdek – een voertuig dat stilvalt door batterijproblemen – een auto die de bocht mist door een glad wegdek

Op zichzelf niet dramatisch, maar in combinatie met de drukte zorgen ze voor een kettingreactie. Eén seconde te laat reageren in natte omstandigheden kan al voldoende zijn om een hele rijstrook vast te zetten.

Naast de fysieke omstandigheden speelt ook het mentale aspect een rol. Bestuurders zijn in november vaker vermoeid. De donkere dagen, koudere temperaturen en het einde van het jaar dat stilaan nadert, creëren een zekere loomheid. Mensen verplaatsen zich minder energiek, zijn sneller afgeleid en reageren trager in onverwachte situaties.

Stress speelt ook opnieuw op. Het werkjaar nadert zijn einde, deadlines accumuleren, en bij veel gezinnen beginnen feestvoorbereidingen al te lopen. Dat extra mentale gewicht heeft een merkbaar effect op hoe mensen achter het stuur zitten.

Verkeersexperts adviseren om in november structureel anders te rijden. Aangeraden wordt om grotere volgafstand te houden, zeker op nat wegdek, en om rekening te houden met onvoorspelbare vertragingen. Wie de mogelijkheid heeft om buiten de klassieke piekuren te vertrekken of een dag thuis te werken, kan veel fileleed vermijden.

Regelmatig onderhoud van de wagen speelt eveneens een rol. Vooral banden en verlichting zijn in november cruciaal. Een correcte bandenspanning en voldoende profiel verminderen het risico op slip incidenten aanzienlijk.

Hoewel het elk jaar lijkt alsof november ons opnieuw verrast, is het patroon bijzonder voorspelbaar. Donkerte, regen, bladval, meer verkeer en mentale druk vormen samen een cocktail die de wegen overbelast. Tegelijk hoeft het niet te betekenen dat we weerloos zijn tegen de filegolf. Met meer voorbereiding, aandacht en kleine aanpassingen in rijstijl kunnen veel van de vertraagde spitsmomenten worden afgevlakt.

De realiteit blijft wel dat november altijd een van de moeilijkste maanden is op de weg. Niet omdat bestuurders slechter rijden, maar omdat alle omstandigheden tegelijk tegenwerken — en dat voelen we elke ochtend en avond opnieuw.