Olie wordt goedkoper: dit zijn de verrassende oorzaken

De oliemarkt staat opnieuw onder druk. Vrijdag gingen de prijzen verder omlaag, nadat ook donderdag stevige verliezen waren genoteerd. Niet de geopolitiek, maar de harde economische realiteit lijkt de toon te zetten: een zwakke vraag en een groeiend aanbod.

Brent-olie daalde met 0,74 procent naar 65,88 dollar (56,10 euro) per vat. West Texas Intermediate (WTI) verloor 0,82 procent en zakte naar 61,86 dollar (52,67 euro). Analisten wijzen vooral naar de Verenigde Staten, nog steeds de grootste olieverbruiker ter wereld. Daar nemen de zorgen over inflatie en een afkoelende economie toe, waardoor de vraag naar energie afzwakt.

Rapporten van het Internationaal Energieagentschap (IEA) bevestigen dat de consumptie niet langer groeit zoals verwacht. Een domper voor producenten, die net rekenden op een stevige vraag om hun productie-uitbreidingen te ondersteunen.

Opvallend is dat geopolitieke spanningen – zoals de oorlog in Oekraïne en de aanhoudende instabiliteit in het Midden-Oosten – amper nog effect hebben op de markt. Waar een conflict vroeger al snel voor prijspieken zorgde, wordt dat effect nu grotendeels tenietgedaan door de fundamentals: meer olie dan er nodig is.

De OPEC+ landen, onder impuls van Saoedi-Arabië, hebben beslist om vanaf oktober de productiequota verder te verhogen. Daarmee willen ze hun marktaandeel versterken. Vooral Saoedi-Arabië voert de export naar China stevig op. Dat leidt tot nog meer druk op de prijzen, omdat het aanbod sneller groeit dan de vraag.

Voor Rusland, de tweede grootste olieproducent ter wereld, zijn de gevolgen al duidelijk voelbaar. In augustus kelderden de inkomsten uit olie en olieproducten fors. Dat toont hoe geopolitieke spanningen wel degelijk impact hebben op producenten, maar niet noodzakelijk leiden tot hogere prijzen.

Ook de Amerikaanse voorraadcijfers maken de situatie duidelijk. Volgens de Energy Information Administration (EIA) stegen de voorraden vorige week met 3,9 miljoen vaten tot een totaal van 424,6 miljoen vaten. Zulke cijfers versterken het beeld van een structureel overaanbod, waardoor de prijzen onder druk blijven.

De oliemarkt lijkt zo gevangen tussen twee krachten. Enerzijds zijn er geopolitieke risico’s die voor onzekerheid zorgen, anderzijds is er een harde economische realiteit van veel aanbod en een haperende vraag. Voorlopig lijken de fundamentals te winnen, met prijsdalingen tot gevolg.

Het IEA verwacht dat de wereldwijde olieproductie dit jaar sneller stijgt dan voorzien. Toch houdt OPEC+ vast aan een optimistisch scenario: volgens hen blijft de vraag de komende jaren groeien, gedragen door economische expansie. Het verschil in visie benadrukt hoe onzeker de marktdynamiek momenteel is.

Voor automobilisten en bedrijven kan de daling van de olieprijzen op termijn goed nieuws zijn. Lagere prijzen voor ruwe olie vertalen zich doorgaans in goedkopere brandstoffen, al gebeurt dat niet altijd meteen. De komende weken wordt duidelijk of de pompprijzen ook werkelijk zullen dalen.

Voor producenten en landen die sterk afhankelijk zijn van olie-inkomsten, is de situatie minder rooskleurig. Zij zien hun marges krimpen en krijgen minder financiële ruimte om hun begrotingen rond te krijgen.