De fout die bijna iedereen maakt met de vaatwasmachine

Je zet hem dagelijks aan, vaak gedachteloos: de vaatwasmachine. Een van de handigste toestellen in huis, maar ook een van de meest verkeerd gebruikte. Zelfs wie zijn toestel al jaren heeft, maakt vaak één cruciale fout waardoor de afwas minder schoon wordt en de machine sneller slijt.

Een huishoudexpert zegt: “De meeste mensen vertrouwen blind op het programma, maar vergeten dat de vaatwas pas optimaal werkt als je hem juist voorbereidt.”

De grootste fout? Te veel afwasmiddel gebruiken. Dat klinkt tegenstrijdig, want meer product lijkt logischerwijs schoner. Maar moderne toestellen gebruiken minder water dan vroeger. Daardoor blijft overtollig schuim achter in de leidingen, wat vuilophoping en een muffe geur veroorzaakt.

Volgens Test Aankoop gebruikt een gemiddeld gezin tot 30 procent meer vaatwasmiddel dan nodig. Op lange termijn leidt dat tot kalkaanslag, slechtere spoelresultaten en zelfs slijtage aan rubbers.

Een technieker zegt: “Het is alsof je auto te veel olie geeft: even lijkt alles beter, maar daarna raakt het systeem verstopt.”

Gebruik dus altijd de aanbevolen hoeveelheid — meestal één tablet of een afgestreken eetlepel poeder. Meer helpt niet, het schaadt zelfs.

Nog zo’n klassieker: verkeerd stapelen. Veel mensen zetten diepe borden vooraan en glazen achteraan, maar dat blokkeert vaak de waterstralen. De meeste machines sproeien in cirkels van onder naar boven, dus wat vooraan staat, vangt de volle laag — en wat achteraan staat, blijft half vuil.

Een onderhoudstechnicus zegt: “Zware kommen en potten horen onderaan, licht servies en glazen bovenaan. En laat altijd ruimte vrij tussen de stukken, zodat water overal komt.”

Ook belangrijk: bestek niet allemaal met de steel naar beneden zetten. Afwisselen voorkomt dat lepels in elkaar haken en vuil vasthouden.

Veel mensen spoelen elk bordje en glas voor onder de kraan, uit angst dat etensresten de filter verstoppen. Maar dat is niet alleen onnodig, het ondermijnt het hele proces.

Moderne vaatwassers meten hoe vuil het water is en passen hun programma daarop aan. Wie alles eerst afspoelt, laat het toestel denken dat de vaat bijna schoon is — waardoor het minder intens wast.

Volgens Bosch Home bespaart je door niet voor te spoelen tot 30 liter water per beurt. Enkel grote voedselresten even afvegen met een servet is voldoende.

Een huishoudexpert zegt: “Laat je machine doen waarvoor ze gemaakt is. Jij doet het voorbereidende werk, maar de echte reiniging komt van de technologie.”

Een vaatwasmachine lijkt onderhoudsvrij, maar dat is ze niet. Filters, sproeiarmen en rubbers verzamelen na verloop van tijd vet en kalk. Dat zorgt voor geur, strepen en minder glans op het servies.

Eén keer per maand de filter schoonmaken en een reinigingsprogramma op hoge temperatuur draaien, verlengt de levensduur van je toestel aanzienlijk.

Een servicetechnieker zegt: “De meeste defecten die wij herstellen, komen niet door ouderdom maar door gebrek aan onderhoud. Een vaatwas is als een auto: af en toe heeft ze een grondige beurt nodig.”

Gebruik bovendien af en toe een lege cyclus met azijn of een speciale reinigingstablet om vetresten los te maken. En controleer of de sproeiarmen vrij kunnen draaien — vaak zit daar ongemerkt vuil in.

Veel mensen draaien hun vaatwas ’s nachts, op eco-stand. Dat is energiezuinig, maar niet voor elk soort vaat geschikt. De eco-stand gebruikt minder heet water, waardoor vetten soms niet goed oplossen. Voor glazen en licht servies prima, maar voor pannen of ovenschotels beter een standaardprogramma.

Een energiespecialist zegt: “Eco-programma’s zijn bedoeld voor lichte vaat. Wie er zware kookpotten in steekt, bespaart geen energie — hij verbruikt er twee keer zoveel omdat hij later opnieuw moet wassen.”

Slimmer is om de vaatwas te laten draaien tijdens daluren, maar wel met het juiste programma.

Een goed gevulde, correct ingeladen vaatwas op de juiste stand verbruikt tot 40 procent minder energie en water dan drie kleine beurten per dag. En wie stopt met voorspoelen, merkt dat de afwas net schoner wordt.

Een poetsexpert vat het mooi samen: “De perfecte afwas komt niet van een nieuw toestel, maar van oude gewoontes die we afleren.”