Veel mensen denken pas aan een nieuw matras wanneer ze ’s ochtends wakker worden met rugpijn. Toch zijn er andere, minder zichtbare risico’s die een oude matras met zich meebrengt. Van allergieën tot schimmels: de staat van je matras heeft een veel grotere invloed op je gezondheid dan vaak wordt gedacht.
Volgens slaapexperts gaat een kwalitatieve matras gemiddeld acht tot tien jaar mee. Daarna neemt niet alleen het comfort af, maar stapelen ook hygiëneproblemen zich op.
Opbouw van huisstofmijt en bacteriën
Een matras is de ideale plek voor huisstofmijt: warm, vochtig en gevuld met huidschilfers. Na enkele jaren kan je matras miljoenen mijten bevatten, zelfs al lijkt ze schoon aan de buitenkant.
Huisstofmijt produceert uitwerpselen die allergische reacties kunnen veroorzaken. Denk aan tranende ogen, een verstopte neus, hoesten of huidirritaties. Vooral mensen met astma of een gevoelige luchtwegen ervaren klachten.
Daarnaast vormt zweet, dat je elke nacht verliest, een voedingsbodem voor bacteriën. Na jaren dagelijks gebruik kan een oude matras daardoor letterlijk een broeihaard van micro-organismen zijn.
Schimmelvorming: het onzichtbare gevaar
Behalve mijten en bacteriën kan ook schimmel een probleem worden. Omdat een mens gemiddeld een halve liter vocht per nacht verliest, ontstaat er vochtophoping in de matras. Zeker in slecht geventileerde kamers is de kans groot dat schimmels zich in de kern van de matras ontwikkelen.
Schimmelsporen zijn niet altijd zichtbaar, maar kunnen wel gezondheidsklachten veroorzaken: hoofdpijn, vermoeidheid en luchtwegproblemen.
Rug- en nekklachten blijven niet uit
Natuurlijk blijft het klassieke probleem van een oude matras bestaan: rug- en nekklachten. Na jaren gebruik verliest de matras haar vorm en steun. Je lichaam ligt niet langer ergonomisch, waardoor spieren en gewrichten te weinig herstellen tijdens de slaap.
Het gevolg is dat je vermoeid wakker wordt, stijve spieren hebt en op lange termijn zelfs chronische rugproblemen kan ontwikkelen.
Hoe herken je een versleten matras?
Niet iedereen beseft wanneer het tijd is om een matras te vervangen. Enkele signalen om in de gaten te houden:
- Je wordt vaak wakker met rug- of nekpijn.
- De matras vertoont kuilen of voelt ongelijk.
- Je slaapt beter in een hotelbed dan thuis.
- Er hangt een muffe geur in de slaapkamer.
- Je merkt meer last van allergieën of luchtwegklachten.
Als meerdere van deze signalen herkenbaar zijn, is de kans groot dat je matras over zijn houdbaarheidsdatum heen is.
Hoe verleng je de levensduur van je matras?
Een nieuwe matras aanschaffen is een investering, maar je kan de levensduur van je huidige exemplaar wel verlengen door enkele simpele gewoontes:
- Gebruik een matrasbeschermer die je regelmatig wast.
- Keer en roteer de matras minstens twee keer per jaar.
- Ventileer je slaapkamer dagelijks, liefst met open raam.
- Laat je matras luchten: leg de lakens open zodat vocht kan verdampen.
- Stofzuig je matras een paar keer per jaar om huisstofmijt te verminderen.
Toch blijft het belangrijk om tijdig te vernieuwen. Zelfs met de beste zorg is een matras na tien jaar meestal aan vervanging toe.
Invloed op slaapkwaliteit
Een oude matras heeft niet alleen impact op je gezondheid, maar ook op je slaapkwaliteit. Wie niet comfortabel ligt, draait vaker, wordt sneller wakker en geniet van minder diepe slaap. Op lange termijn kan dat leiden tot concentratieproblemen, prikkelbaarheid en zelfs een hoger risico op hart- en vaatziekten.
Slaap is de basis van ons welzijn, en een matras is daarin een cruciale factor.