Heb je krassen in je pan? Waarom je ze nooit meer mag gebruiken

Je hoort het wel vaker: gooi je pan weg zodra ze beschadigd is. Maar nieuw onderzoek laat zien dat die raad écht ernstig genomen moet worden. Eén kras op een Teflonpan – het type met antiaanbaklaag – zou al genoeg zijn om duizenden microdeeltjes in je eten te brengen. En die zijn lang niet zo onschuldig als ze klinken.

Onderzoekers van het Global Centre for Environmental Remediation onderzochten wat er gebeurt als een antiaanbakpan beschadigd raakt. Ze ontdekten dat een klein krasje al 9.000 microplastics losmaakt tijdens het koken. En als de pan meer slijtage vertoont, loopt dat op tot miljoenen deeltjes.

Die kleine plasticdeeltjes zijn problematisch, maar het wordt nog zorgwekkender bij nanoplastics. Die zijn zó minuscuul dat ze zich zelfs een weg kunnen banen naar je bloedbaan en brein. Volgens de studie zouden ze zelfs mogelijk leiden tot kanker, vruchtbaarheidsproblemen en afwijkingen bij ongeboren baby’s.

De boosdoeners? De zogenaamde PFAS, of 'forever chemicals', die in sommige antiaanbaklagen aanwezig zijn. Ze breken nauwelijks af in het milieu en stapelen zich op in ons lichaam. Dat maakt ze bijzonder schadelijk op lange termijn, met mogelijke link naar leverproblemen, hoge bloeddruk en bepaalde kankers.

De onderzoekers pleiten ervoor om voorzichtiger om te gaan met je pannen. Geen metalen spatels gebruiken, de pan niet oververhitten en vooral: weg ermee zodra je krassen ziet. Ze raden ook aan om over te schakelen naar veiligere alternatieven, zoals keramische, roestvrijstalen of gietijzeren kookpotten.

Volgens de studie: "We tonen aan dat Teflon micro- en nanoplastics kunnen loskomen tijdens het koken. Dit is een duidelijke waarschuwing: wees kritisch bij de keuze van je kookgerei."

Het onderzoek uit 2022 trekt duidelijke conclusies, maar roept ook op tot verder onderzoek. Ondertussen kun je maar beter twee keer nadenken voor je nog eens kookt in die oude pan met beschadigde bodem.