Hoeveel koffie is eigenlijk te veel? Dit is waar je lichaam stopt

Voor velen is koffie geen luxe, maar een vast onderdeel van de dag. Een kop bij het opstaan, eentje op het werk, nog één na de lunch… en voor je het weet zit je aan vier of vijf tassen. Maar wanneer slaat genieten om in te veel? En vooral: waar ligt de grens voor je lichaam?

Volgens voedingsdeskundigen is het niet zozeer koffie zelf die het probleem vormt, maar de hoeveelheid cafeïne die we ongemerkt opstapelen. Cafeïne stimuleert het centrale zenuwstelsel en houdt je alert, maar dat effect heeft ook een keerzijde.

De Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) hanteert 400 milligram cafeïne per dag als veilige grens voor gezonde volwassenen. Dat komt overeen met ongeveer vier à vijf koppen filterkoffie, afhankelijk van hoe sterk ze zijn gezet. Een espresso bevat minder cafeïne per kop, maar wordt vaak sneller achter elkaar gedronken.

Voor zwangere vrouwen ligt die grens een pak lager: maximaal 200 milligram per dag. Bij hogere doses kan cafeïne de placenta passeren en invloed hebben op de ontwikkeling van de foetus.

Het probleem is dat veel mensen de signalen van hun lichaam niet meteen linken aan koffie. Toch zijn er duidelijke tekenen dat je over je persoonlijke limiet gaat:

– rusteloosheid of nervositeit – hartkloppingen – zweten of trillen – maagklachten – slaapproblemen, zelfs als je ’s ochtends koffie drinkt – plots energiecrashes later op de dag

Cafeïne blijft 6 tot 8 uur actief in het lichaam. Wie gevoelig is, kan zelfs van een namiddagkoffie ’s nachts wakker liggen. Dat leidt tot een vicieuze cirkel: slecht slapen, meer koffie nodig hebben, opnieuw slechter slapen.

Niet iedereen verwerkt cafeïne op dezelfde manier. Genetica speelt een grote rol. Sommige mensen breken cafeïne snel af, anderen veel trager. Leeftijd, stressniveau, medicatie en hormonen beïnvloeden dat proces ook.

Daarnaast drinken we cafeïne niet alleen via koffie. Thee, cola, energiedrank, chocolade en zelfs sommige pijnstillers dragen bij aan de totale inname. Daardoor kan je ongemerkt boven de aanbevolen grens uitkomen.

Koffie heeft ook bewezen voordelen. Matig gebruik wordt gelinkt aan een lager risico op type 2-diabetes, Parkinson en bepaalde hartziekten. Het sleutelwoord blijft matig.

Wie merkt dat koffie eerder spanning dan energie geeft, kan experimenteren met minder koppen, zwakkere koffie of cafeïnevrije varianten. Ook later op de dag overschakelen op thee zonder cafeïne kan helpen.

De algemene richtlijn van 400 milligram is een houvast, maar je lichaam bepaalt uiteindelijk zelf waar het stopt. Voel je je opgejaagd, moe of slecht uitgeslapen? Dan is dat misschien geen stressprobleem, maar gewoon een teken dat je kopje te veel was.