De waarschuwing klonk hard en ongefilterd. NAVO-topman Mark Rutte sprak over een oorlog “zoals onze grootouders die hebben meegemaakt” en zette daarmee heel Europa op scherp. Paniekzaaierij of een noodzakelijke wake-upcall? Volgens defensiespecialist Roger Housen is het vooral dat laatste, al plaatst hij meteen enkele cruciale kanttekeningen.
Wie vreest voor Russische tanks die morgen door Europa rollen, mag volgens Housen rustig ademhalen. Een klassieke oorlog tussen Rusland en de NAVO zit er de komende jaren niet in. Rusland heeft simpelweg de capaciteit niet om dat te doen en een kernoorlog met het Westen staat niet op het menu. Die angst noemt hij overdreven. Maar dat betekent niet dat het gevaar geweken is.
De echte dreiging zit volgens Housen elders. Niet in een frontale aanval, maar in wat hij een “sluipend scenario” noemt. Meer cyberaanvallen, sabotage van infrastructuur, drone-incidenten en desinformatiecampagnes. Een hybride oorlog die nauwelijks zichtbaar is, maar wel ontwrichtend werkt. En daar is Europa vandaag kwetsbaar voor.
Waarom spreekt Rutte dan zo scherp? Volgens Housen wil hij vooral de NAVO bijeenhouden nu de Verenigde Staten steeds meer twijfelen aan hun rol. Europa investeert te weinig in defensie en leunt nog altijd zwaar op Amerikaanse middelen. Als Washington zich terugtrekt, staat Europa militair grotendeels met lege handen.
Het echte nachtmerriescenario? Geen groot offensief, maar een beperkte inval in een klein NAVO-land zoals Estland. Niet om Europa te veroveren, maar om de geloofwaardigheid van de NAVO te testen. Als niemand reageert, wint Rusland zonder oorlog.