Wanneer het weer omslaat en de eerste bliksemflitsen opduiken, is het vaak al te laat om nog snel maatregelen te nemen. Toch maken mensen bij
onweer nog altijd dezelfde fouten. Experts waarschuwen: “We onderschatten het risico van een onweersbui nog te vaak, ook binnenshuis.”
België telt jaarlijks zo’n 100.000 blikseminslagen, vooral in de zomermaanden wanneer warme en vochtige lucht samenkomt. De gevolgen blijven niet beperkt tot buiten: ook binnen dreigt gevaar als je geen voorzorgsmaatregelen neemt. Elk jaar opnieuw raken mensen gewond en worden huishoudtoestellen onherstelbaar beschadigd.
“Veel mensen denken dat het volstaat om gewoon binnen te blijven", klinkt het bij gespecialiseerde weerinstanties, “maar ook daar gelden veiligheidsregels. Een blikseminslag kan zich via leidingen of elektrische netwerken een weg banen.”
Wat je beter niet doet
Een veelvoorkomende fout is schuilen onder een boom. Dat lijkt misschien slim, maar is het net niet. “De bliksem zoekt het hoogste punt in de omgeving en dat ben jij als je onder een boom staat,” klinkt het. Ook fietsen, zwemmen of telefoneren met een vaste lijn worden sterk afgeraden. “Water en metaal geleiden bliksem perfect – en dat kan fatale gevolgen hebben.”
Een tent, bushokje of carport bieden overigens geen bescherming. En wie denkt veilig te zijn door rubberen schoenzolen of fietsbanden: die isoleren bij lange na niet genoeg om bliksem tegen te houden.
Wat je wél moet doen
Bij naderend onweer is het belangrijk om:
- Onmiddellijk een afgesloten gebouw binnen te gaan, liefst met een bliksemafleider. Vermijd contact met natte muren, metalen onderdelen of elektrische toestellen.
- Alle gevoelige apparaten uit het stopcontact te halen. Denk aan computers, televisies en internetmodems. Overspanningen na inslag kunnen alles onbruikbaar maken.
- Niet te douchen of af te wassen. Bliksem kan zich via waterleidingen verplaatsen. “Water en elektriciteit zijn een levensgevaarlijke combinatie bij onweer.”
- In de auto blijven als je onderweg bent. De metalen carrosserie van een wagen werkt als een soort beschermende kooi. Zolang je ramen gesloten zijn en je geen metalen delen aanraakt, zit je relatief veilig.
Wanneer is het gevaarlijk?
Een eenvoudige vuistregel: tel de seconden tussen bliksem en donder. Minder dan 10 seconden? Dan is het onweer dichter dan 3 kilometer en moet je je meteen veilig opstellen. “En vergeet niet: de eerste én laatste flits zijn vaak de gevaarlijkste. Veel mensen wachten te lang of denken dat het al gepasseerd is.”
Denk ook aan je dieren en toestellen
Huisdieren schrikken vaak hevig van onweer. Laat ze niet alleen buiten, en zorg voor een rustige, afgesloten plek in huis. Ook een investering in overspanningsbeveiliging of een bliksemafleider is volgens verschillende brandweerzones geen overbodige luxe, zeker in landelijke gebieden.
“Een onweersbui is geen tijd voor improvisatie. Je kan je beter voorbereiden op wat kán gebeuren, dan achteraf geconfronteerd worden met schade of erger", luidt het besluit van de hulpdiensten.