Wat temperaturen tot 40 graden écht doen met je lichaam – en waarom je dit risico zwaar onderschat
28 jun , 18:00 • Weer
Het lijkt maar zonneschijn, maar zodra de thermometer richting 40 graden gaat, wordt het gevaarlijker dan velen denken. Niet alleen voor ouderen of zieken: ook jonge en gezonde mensen kunnen in de problemen komen.
Extreme hitte is geen zeldzaamheid meer. Deze zomer worden in België en Zuid-Europa opnieuw pieken tot boven de 38 à 40 graden verwacht. Dinsdag wordt het al op sommige plaatsen in ons land tussen de 35 en 40 graden. Maar hoewel we vaker hittegolven meemaken, onderschatten veel mensen nog steeds wat zo’n temperatuurspiek met je lichaam doet.
Want het risico zit ‘m niet alleen in verbranden of uitdroging. Hitte beïnvloedt je hart, hersenen, concentratievermogen en zelfs je psychische toestand.
Je lichaam kan zichzelf niet meer koelen
Bij normale zomerse temperaturen regelt je lichaam de interne temperatuur via zweten en het verwijden van bloedvaten. Maar hoe warmer het wordt, hoe harder je lichaam moet werken.
Vanaf 37 graden buitentemperatuur daalt het effect van zweten sterk. Bij 40 graden komt het interne systeem zwaar onder druk te staan. Je hart gaat sneller kloppen om de doorbloeding op peil te houden, terwijl je tegelijk vocht en zouten verliest.
Bij langdurige blootstelling kan het mislopen, ook al drink je genoeg. Je raakt oververhit – met gevolgen zoals:
- Hoofdpijn
- Misselijkheid en duizeligheid
- Desoriëntatie of verwardheid
- Hartkloppingen of spierkrampen
- In extreme gevallen: bewustzijnsverlies of orgaanfalen
Volgens medische experts zoals UZ Leuven ligt de grens bij 40 graden lichaamstemperatuur: dat is levensgevaarlijk.
Ook mentaal raak je uit balans
Wat velen niet weten: hitte beïnvloedt ook je brein. Studies tonen aan dat mensen bij extreme hitte meer fouten maken, trager reageren en sneller geïrriteerd zijn.
Volgens onderzoek van Harvard daalt het cognitieve vermogen van jonge volwassenen bij hittepieken tot 13%. Mensen worden ongeduldiger, sneller gefrustreerd en hebben minder controle over hun emoties.
Dat verklaart ook waarom hittegolven vaak leiden tot meer verkeersagressie, conflicten en zelfs geweldsincidenten.
Binnen is het niet altijd veiliger
Wie denkt dat binnenblijven automatisch bescherming biedt, vergist zich. Vooral in slecht geïsoleerde woningen met platte daken stijgt de binnentemperatuur vaak richting 35 graden. En zonder nachtelijke afkoeling (de zogeheten ‘tropennacht’) krijgt het lichaam geen herstelfase.
Zeker oudere mensen of alleenstaanden in steden zitten dan in een risicovolle situatie – zonder dat ze het zelf altijd doorhebben.
Risicogroepen? Die lijst is langer dan je denkt
Uiteraard lopen ouderen, baby’s, hartpatiënten en mensen met diabetes meer risico. Maar ook deze groepen worden vaak over het hoofd gezien:
- Mensen met overgewicht: hun lichaam warmt sneller op en koelt trager af
- Mensen met psychische aandoeningen: medicijnen beïnvloeden zweetproductie of dorstgevoel
- Werknemers in open lucht of magazijnen: zij merken niet hoe hun lichaam overbelast raakt
- Sporters: intense inspanning verhoogt de lichaamstemperatuur en versnelt oververhitting
Zelfs huisdieren en tuinplanten lijden mee: zij hebben vaak nog minder uitwijkmogelijkheden bij hitte.
Wat moet je wél doen?
De klassieke tips blijven gelden, maar zijn belangrijker dan ooit bij 40 graden:
- Drink minstens 2 liter water per dag, ook als je geen dorst hebt
- Mijd fysieke inspanningen tussen 12u en 18u
- Hou gordijnen en rolluiken overdag dicht
- Zet ventilatie op veilige luchtstroom, geen warme blazers
- Draag lichte, loszittende kleding in natuurlijke stoffen
En vooral: neem klachten ernstig. Misselijkheid of duizeligheid zijn nooit ‘gewoon de warmte’. Bij twijfel: koel af, drink water en raadpleeg een arts bij aanhoudende symptomen.
Hittegolven komen elk jaar vroeger
Volgens het KMI verschuiven de eerste hittepieken elk jaar meer naar juni of begin juli. Wat vroeger uitzonderlijk was in België, is nu een jaarlijks terugkerend fenomeen.
De combinatie van verstedelijking, verharding en klimaatopwarming maakt dat steden extra opwarmen: het stedelijk hitte-eiland-effect kan de temperatuur tot 4 graden extra laten stijgen bovenop de officiële metingen.
Meest Gelezen .
