Met één simpele gewoonte bespaar je tot 40 % energiekost tijdens het koken

09 okt , 20:00 • Huis

Het lijkt een detail in de keuken: een pot op het vuur, al dan niet met deksel. Toch bepaalt dat kleine verschil meer dan je denkt. Koken mét deksel is niet alleen sneller, maar ook opvallend zuiniger. En dat merk je op termijn in je energiefactuur.

Een kookexpert zegt: “Wie kookt zonder deksel, verwarmt niet alleen zijn eten maar ook de lucht errond. Dat is pure energieverspilling.”

Waarom warmte zo snel verloren gaat

Tijdens het koken ontsnapt de meeste warmte niet via de bodem van de pot, maar via de bovenkant. Zonder deksel gaat een groot deel van de geproduceerde warmte gewoon verloren in de lucht. Daardoor moet je fornuis harder werken om dezelfde temperatuur te behouden.

Bij gasvuren is dat verlies het grootst, maar ook bij inductie of keramisch koken stijgt het verbruik tot 30 procent wanneer je zonder deksel kookt. Volgens Test Aankoop kost een gemiddeld huishouden hierdoor tientallen euro’s per jaar extra aan elektriciteit of gas.

Een energieadviseur zegt: “Het deksel houdt de warmte vast, waardoor het kookproces zichzelf ondersteunt. Je verbruikt minder energie én je gerecht is sneller klaar.”

Hoe groot het verschil echt is

Wie bijvoorbeeld aardappelen kookt zonder deksel, verbruikt gemiddeld een derde meer stroom. Zet er een deksel op, en je water kookt sneller, waardoor het vuur vroeger omlaag kan. Het effect is nog groter bij stoofpotten, soepen of sauzen die lang moeten sudderen.

Bij gerechten die meer dan twintig minuten opstaan, kan de besparing oplopen tot 40 procent. En dat zonder enig comfortverlies.

Volgens het Vlaams Energieagentschap bespaart een gezin van vier op jaarbasis zo’n 60 tot 80 euro door consequent met deksel te koken. Dat lijkt weinig, maar het is een makkelijke winst zonder investering.

Een chef-kok zegt: “Een keuken is geen fabriek, maar wie let op zulke kleine dingen, kookt automatisch slimmer. Efficiëntie zit in gewoontes, niet in dure toestellen.”

Niet elk gerecht heeft een deksel nodig

Toch is het niet de bedoeling om áltijd met deksel te koken. Bij sommige bereidingen speelt verdamping net een rol in de smaak of textuur. Denk aan risotto, gebakken vlees of sauzen die moeten inkoken.

Een eenvoudige vuistregel helpt:

Wil je vocht behouden? Deksel erop.
Wil je vocht kwijt? Deksel eraf.

Zo blijft pasta het lekkerst zonder deksel tijdens het koken, omdat het water kan ademen. Maar bij groenten, aardappelen en soepen is een gesloten pot meestal de beste keuze.

Een kookdocent zegt: “Wie het deksel juist gebruikt, bepaalt niet alleen de smaak maar ook de energiekost. Het is een kwestie van gewoonte, niet van techniek.”

Andere kleine gewoontes die veel doen

Koken met deksel is maar één van de kleine keukenroutines die op het einde van het jaar een groot verschil maken. Nog enkele eenvoudige tips:

Gebruik de juiste potmaat. Een te kleine pot op een groot vuur laat energie ontsnappen.
Zet het fornuis tijdig lager. De restwarmte van de kookplaat doet vaak de rest.
Kook met weinig water. Hoe minder massa, hoe sneller het kookt.
Gebruik een goed passende pot. Een deksel dat scheef ligt, verliest nog steeds warmte.

Wie die gewoontes combineert, bespaart niet alleen energie, maar ook tijd. Want sneller koken betekent ook sneller eten op tafel.

Waarom het meer is dan besparen alleen

De meeste mensen denken pas aan energie besparen bij de grote dingen: isolatie, zonnepanelen of warmtepompen. Maar ook kleine handelingen, herhaald elke dag, maken een groter verschil dan verwacht.

Een energiecoach zegt: “Kleine gewoontes worden over een jaar grote cijfers. Eén minuut sneller koken lijkt niets, maar vermenigvuldig dat met drie maaltijden per dag, 365 dagen per jaar, en je krijgt een structureel effect.”

Bovendien draagt het bij aan een rustiger kookmoment. Minder stoom, minder warmteverlies en minder lawaai. Koken met deksel blijkt niet alleen goed voor je portemonnee, maar ook voor je keukencomfort.