Het klinkt bijna egoïstisch: jezelf eerst betalen. Toch is dat net de gewoonte die de meeste financieel succesvolle mensen delen. Niet omdat ze gierig zijn, maar omdat ze hun toekomst even belangrijk vinden als hun rekeningen van vandaag.
Veel gezinnen doen precies het omgekeerde. Eerst de vaste kosten, de boodschappen, een paar extraatjes — en wat overblijft, verdwijnt op de spaarrekening. Alleen: dat is zelden veel. Een financieel coach zegt: “Wie zichzelf pas op het einde betaalt, spaart wat toevallig overblijft. En dat is meestal niks.”
Waarom sparen nooit lukt als het “wat overblijft”
Het idee lijkt logisch: eerst je facturen betalen, dan zien wat rest. Maar dat systeem werkt alleen op papier. In de praktijk vult elke loonsverhoging zich vanzelf op met nieuwe gewoontes: een duurdere koffie, een streamingdienst erbij, vaker uit eten. Zo groeit het inkomen, maar het spaargeld niet.
Dat fenomeen heet lifestyle inflation: je levensstijl past zich automatisch aan je inkomen aan.
Een financieel expert zegt: “We onderschatten hoe snel vaste gewoontes ons budget opslorpen. Zonder plan verdwijnt elk extraatje alsof het nooit bestaan heeft.”
Wie zichzelf eerst betaalt, doorbreekt dat patroon. Je spaart op voorhand, niet achteraf. En dat maakt het verschil tussen toevallig sparen en structureel vermogen opbouwen.
Hoe “jezelf eerst betalen” werkt
De truc is verrassend eenvoudig. Zodra je loon binnenkomt, gaat een vast bedrag meteen naar je spaarrekening of beleggingsrekening — vóór je andere betalingen doet. Dat bedrag hoeft niet groot te zijn.
Of het nu 5 of 15 procent van je inkomen is, het principe blijft: sparen wordt een gewoonte, geen restcategorie.
Veel banken bieden automatische overschrijvingen aan die dit volledig uit handen nemen. Op die manier wordt sparen even normaal als je huur of elektriciteit betalen.
Een gedragspsycholoog zegt: “Door sparen te koppelen aan je loonmoment, haal je de verleiding weg. Je ziet het geld niet, dus je mist het ook niet.”
Wat rijke mensen anders doen
Wie financieel vooruitloopt, denkt in prioriteiten, niet in bedragen. Ze zien sparen niet als iets optioneel, maar als een verplicht onderdeel van hun maand.
Ze bouwen hun leven rond dat principe op: eerst de toekomst, dan de rest.
Een interessant detail is dat velen meerdere ‘spaarpotjes’ hebben. Niet enkel één algemene rekening, maar aparte doelen: pensioen, reis, buffer, of investering.
Dat maakt het tastbaar en motiveert.
Volgens De Tijd heeft wie automatisch spaart gemiddeld drie keer zoveel reserves als wie dat niet doet, zelfs bij gelijk inkomen.
Een financieel planner zegt: “Rijke mensen doen niet per se meer moeite, ze organiseren hun geld slimmer. Hun systeem is sterker dan hun wilskracht.”
Hoe je het zelf kunt doen
De methode werkt alleen als ze eenvoudig blijft. Een paar concrete stappen:
- Bepaal een percentage, niet een bedrag. Wie 10 procent van elk inkomen spaart, groeit automatisch mee.
- Automatiseer het proces. Stel je overschrijving in op de dag dat je loon binnenkomt.
- Gebruik verschillende rekeningen. Zo blijft je buffer gescheiden van je spaargeld.
- Verhoog jaarlijks je spaardeel. Eén procent extra per jaar voel je amper, maar het effect is groot.
Het helpt ook om een doel te koppelen aan je spaarbedrag. “Sparen om te sparen” werkt zelden, maar “sparen voor vrijheid” of “sparen voor rust” motiveert wél.
Waarom dit rust geeft, niet alleen geld
De grootste winst is niet financieel, maar mentaal. Wie zichzelf eerst betaalt, voelt meer controle. Je hebt iets opgebouwd nog vóór de maand begint, in plaats van te hopen dat er iets overschiet.
Een financieel coach zegt: “Mensen denken dat sparen discipline vraagt, maar het vraagt vooral structuur. Die kleine routine haalt stress weg en geeft gemoedsrust.”
Zelfs bij schommelende inkomsten — zelfstandigen of freelancers — kan het systeem werken. Het percentage blijft hetzelfde, alleen het bedrag varieert. Zo leer je leven onder je echte middelen.
Wie het een paar maanden volhoudt, merkt dat het geen opoffering meer is. Het wordt een vorm van zekerheid, een teken dat je aan je eigen toekomst denkt.