Met de herfst en winter in aantocht draaien verwarmingsketels en gaskachels weer op volle toeren. Toch brengt die gezelligheid een onzichtbaar gevaar met zich mee: koolmonoxide. Elk jaar opnieuw belanden honderden Belgen in het ziekenhuis door een CO-vergiftiging, vaak zonder dat ze het zelf beseffen.
De sluipmoordenaar in huis
Koolmonoxide, vaak “de stille doder” genoemd, is een gas dat vrijkomt bij een slechte verbranding van hout, kolen, gas of mazout. Omdat het kleur- en geurloos is, merk je de aanwezigheid niet op. Slaperigheid, hoofdpijn en misselijkheid zijn vaak de eerste signalen. Wie deze klachten negeert, loopt het risico bewusteloos te raken, met soms fatale gevolgen.
Volgens cijfers van de federale overheidsdienst Volksgezondheid vallen er jaarlijks gemiddeld 40 doden in België door CO-vergiftiging. Daarbovenop komen honderden slachtoffers met zware klachten in het ziekenhuis terecht.
Hoe ontstaat het risico?
Het gevaar schuilt meestal in slecht onderhouden of foutief geïnstalleerde toestellen. Denk aan verouderde gasboilers, een kachel zonder voldoende verluchting of een schouw die verstopt zit. Ook het gebruik van een barbecue of generator binnenshuis kan snel levensgevaarlijk worden.
Een ander onderschat probleem is slechte ventilatie. In goed geïsoleerde huizen, waar frisse lucht nauwelijks binnenkomt, kan een kleine CO-lek zich razendsnel opstapelen.
Voorkomen is beter dan genezen
Het goede nieuws: met enkele eenvoudige maatregelen verklein je het risico aanzienlijk.
- Laat je verwarmingsketel jaarlijks nakijken. Een erkend technicus controleert of er geen CO-lekken of verstoppingen zijn.
- Zorg voor verluchting. Zet roosters nooit dicht en zorg dat er altijd voldoende frisse lucht binnenkomt.
- Plaats CO-melders. Net zoals rookmelders zijn dit levensreddende toestellen die alarm slaan bij gevaarlijke concentraties gas.
- Gebruik toestellen correct. Zet een kachel of geiser nooit in een te kleine of afgesloten ruimte.
Wat te doen bij een vermoeden van CO?
Voel je je plots duizelig of misselijk in een ruimte waar een toestel brandt? Zet onmiddellijk ramen en deuren open, schakel het toestel uit en ga naar buiten. Bel zo snel mogelijk 112. Wachten of “even kijken of het beter gaat” kan levensgevaarlijk zijn.
Niet enkel een probleem van oude huizen
Hoewel CO-vergiftiging vaak wordt gelinkt aan oudere woningen met verouderde toestellen, komt het ook in moderne huizen voor. Juist door de hoge graad van isolatie stapelt het gas er sneller op. Experts benadrukken dat iedereen, ongeacht het type woning, alert moet zijn.
Klein toestel, groot verschil
Een CO-melder kost amper enkele tientallen euro’s en kan letterlijk je leven redden. Monteer zo’n toestel in de buurt van slaapkamers en in ruimtes waar verbrandingstoestellen staan. Het is een kleine investering voor een groot gevoel van veiligheid.