Fietsen is de laatste jaren populairder dan ooit. Steden als Antwerpen, Gent en Brussel zien dagelijks duizenden fietsers hun straten vullen. Toch blijft het voor velen een uitdaging: druk autoverkeer, trams die je pad kruisen en smalle fietspaden zorgen vaak voor gevaarlijke situaties. Hoe hou je het veilig én aangenaam om te fietsen in de stad?
Meer fietsers, maar ook meer risico’s
Volgens recente cijfers van VIAS Institute gebeuren er in België elk jaar meer dan 9.000 ongevallen met fietsers. Vooral in de stad is de kans op een ongeval groter, door de mix van auto’s, bussen, trams en voetgangers. Fietsers zijn daarbij het meest kwetsbaar, want zelfs een kleine aanrijding kan zware verwondingen veroorzaken.
Daartegenover staat dat steden steeds meer investeren in fietspaden en infrastructuur. Gent heeft bijvoorbeeld al bijna 400 kilometer aan fietspaden, en ook Brussel en Antwerpen breiden hun fietsnetwerk uit. Toch is de kwaliteit ongelijk: vaak verdwijnen fietspaden plots of moeten fietsers gedeelde rijstroken gebruiken.
Tips voor veilig fietsen
- Maak jezelf zichtbaar
In de stad ben je niet altijd even goed te zien. Draag felle kledij of reflecterende strips en zorg dat je fietsverlichting werkt. Voor en achter een stevig licht maakt écht het verschil, zeker in de donkere maanden.
- Wees defensief
Ga er nooit van uit dat automobilisten of tramchauffeurs je altijd gezien hebben. Kijk altijd twee keer bij het oversteken van een kruispunt en hou voldoende afstand van geparkeerde auto’s: een openslaande deur is één van de meest voorkomende oorzaken van fietsongevallen.
- Gebruik je handgebaren
Het lijkt vanzelfsprekend, maar veel fietsers steken hun hand niet meer uit bij het afslaan. In druk verkeer kan dat het verschil maken tussen een veilige manoeuvre en een gevaarlijke situatie.
- Let op trams en sporen
Vooral in steden met veel trams zijn de sporen verraderlijk. Rijd er altijd schuin overheen, nooit parallel. Voor je het weet, zit je wiel vast en lig je op de grond.
- Kies je route slim
Soms is de kortste weg niet de veiligste. Kies voor routes met afgescheiden fietspaden of rustige woonstraten. Apps zoals Google Maps of de fietsrouteplanners van steden zelf bieden vaak een fiets-vriendelijke optie.
De rol van steden
Hoewel fietsers zelf veel kunnen doen om hun veiligheid te verhogen, ligt er ook een verantwoordelijkheid bij de steden. Infrastructuur is daarbij cruciaal. Gescheiden fietspaden, duidelijke signalisatie en conflictvrije kruispunten zorgen ervoor dat fietsers minder risico lopen.
Daarnaast pleiten experts voor strengere handhaving van verkeersregels. Foutparkeerders op fietspaden en bestuurders die te dicht langs fietsers rijden, worden nog te weinig aangepakt. Meer controles en boetes zouden hier een groot verschil kunnen maken.
Fietsen blijft de moeite waard
Ondanks de risico’s blijft fietsen in de stad een slimme keuze. Het is vaak sneller dan de auto of het openbaar vervoer, je hebt geen parkeerproblemen en je spaart er flink wat geld mee uit. Bovendien is het goed voor je gezondheid en helpt het de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren.
Wie kiest voor een fiets, kiest dus niet alleen voor zichzelf, maar ook voor een betere stad. En met wat aandacht voor veiligheid wordt fietsen niet alleen praktischer, maar ook aangenamer.