Met deze fout maak je je houten snijplank gevaarlijk

Een houten snijplank heeft charme. Ze oogt mooi in de keuken, voelt natuurlijk aan en veel hobbykoks vinden dat messen er langer scherp op blijven. Toch waarschuwen experts al jaren: een houten snijplank kan een broeihaard van bacteriën worden als je één cruciale stap vergeet.

Hout is poreus. Dat betekent dat het vocht en sappen van vlees, groenten of fruit makkelijk opneemt. Vooral als je rauw vlees of kip snijdt, blijven er bacteriën zoals salmonella en E. coli achter in de kleine kieren van het hout. Als de plank niet grondig wordt gereinigd en goed kan drogen, overleven die bacteriën dagenlang. Bij een volgende snijbeurt komen ze weer in aanraking met je eten.

Volgens een studie van de University of Wisconsin kunnen bacteriën zich zelfs tot diep in de snijvlakken nestelen. Dat maakt houten planken zonder goed onderhoud riskanter dan kunststofvarianten, waar bacteriën zich minder makkelijk vastzetten.

Veel mensen spoelen hun houten snijplank enkel af onder de kraan. Dat is onvoldoende. Het vocht dringt in het hout, waardoor bacteriën net meer kans krijgen om te overleven. Ook de vaatwasser is geen oplossing: het hete water en de agressieve zeep beschadigen het hout, waardoor de plank sneller barstjes krijgt waar vuil zich ophoopt.

Wat moet je dan wel doen? Reinig de plank meteen na gebruik met heet water en een klein beetje afwasmiddel. Wrijf stevig met een borstel zodat de poriën zich openen. Droog daarna grondig af met een propere handdoek en laat de plank rechtop drogen, zodat er geen stilstaand water blijft liggen.

Wie echt veilig wil werken, ontsmet de houten plank af en toe met een oplossing van azijn of citroensap. Dat verlaagt de kans dat bacteriën zich vastzetten. Ook grof zout is een klassiek hulpmiddel: strooi wat zout op de plank, wrijf in met een halve citroen en spoel na. Zo combineer je ontsmetting met een natuurlijke schuurbeurt.

Daarnaast is onderhoud met olie belangrijk. Door de plank regelmatig in te wrijven met een neutrale olie (bijvoorbeeld minerale olie of druivenpitolie), verzadig je het hout. Zo neemt het minder vocht op en blijft de structuur langer intact.

Een ander risico is kruisbesmetting. Snij je eerst rauwe kip en daarna groenten op dezelfde plank, dan kan dat tot voedselvergiftiging leiden. De gouden regel: gebruik aparte planken. Een voor vlees, een voor vis en een voor groenten en brood. Zo vermijd je dat bacteriën zich verspreiden naar voeding die je niet meer verhit.

Zelfs met goed onderhoud gaat een houten snijplank niet eeuwig mee. Zodra de plank diepe groeven of barstjes vertoont die je niet meer proper krijgt, is het tijd om ze te vervangen. Anders worden het letterlijk schuilplaatsen voor bacteriën die je er niet meer uit krijgt.

Een houten snijplank is dus niet per se gevaarlijk, maar enkel als je vergeet ze correct te onderhouden. Door schoon te maken, te drogen, af en toe te ontsmetten en tijdig te vervangen, kan je gerust veilig blijven koken. Het vraagt maar een paar minuten extra werk, maar het verschil voor je gezondheid is groot.