De dalende trend in langdurige werkloosheid is voorbij. Voor het eerst in jaren stijgt het aantal Vlamingen dat al twee jaar of langer zonder job zit opnieuw fors. Volgens cijfers die Het Laatste Nieuws inkijkt via Vlaams Parlementslid Robrecht Bothuyne (CD&V) gaat het eind oktober om 61.601 mensen — maar liefst 7.678 meer dan een jaar eerder. Dat is een toename van 15 procent.
Die scherpe stijging leidt meteen tot debat. Bothuyne wijst vooral naar besparingen bij VDAB. Volgens hem heeft de Vlaamse regering de arbeidsbemiddelaar te sterk uitgekleed, waardoor begeleiding, opvolging en matching met bedrijven te zwak zijn geworden. Hij pleit ervoor om opnieuw meer te investeren in VDAB en tegelijk werkgevers extra te belonen wanneer ze langdurig werklozen in dienst nemen.
Arbeidseconoom Stijn Baert ziet het helemaal anders. Hij vindt dat loonlastenverlagingen nauwelijks effect hebben op de aanwervingsbeslissingen van bedrijven. “En als ze al iets doen, dan eerder in stigmatiserende zin”, waarschuwt hij. Volgens Baert ligt de oorzaak van de stijging vooral elders.
Hoe komt het dat het cijfer plots stijgt?
Baert wijst op twee concrete factoren die de trend verklaren. Ten eerste kwamen er twee jaar geleden veel meer werklozen bij dan in alle jaren voordien. Die groep loopt nu automatisch door naar de categorie ‘langer dan twee jaar zonder job’. Ten tweede werd de arbeidsmarkt de voorbije jaren minder krap: het aantal vacatures daalde sinds 2022.
Daarnaast speelt ook de beslissing van de Vlaamse regering om mensen die eerder “inactief” waren — en dus niet als werkloos werden geteld — nu wél in de statistieken op te nemen. VDAB benadrukt bovendien dat ook de instroom van Oekraïense vluchtelingen een merkbare rol speelt, omdat zij geleidelijk in het systeem terechtkomen.