Waarom samenwonen niet altijd goedkoper is dan apart wonen

28 sep , 18:00 • Financieel

Het klinkt logisch: samenwonen moet goedkoper zijn dan apart wonen. Je deelt huur, energiefacturen en boodschappen, en dus zou je er financieel op vooruitgaan. Toch tonen berekeningen en ervaringen van koppels aan dat samenwonen soms verrassend duur kan uitvallen. De oorzaak ligt in verborgen kosten, fiscale regels en het consumptiegedrag dat onbewust verandert.

De besparingen die je wél maakt

Er zijn natuurlijk voordelen. Eén huur- of hypotheeklast delen is doorgaans voordeliger dan twee afzonderlijke woningen financieren. Ook nutsvoorzieningen zoals elektriciteit, water en internet worden meestal goedkoper per persoon wanneer je ze samen betaalt. Bovendien loont het om samen grote aankopen te doen: een koelkast, wasmachine of meubels kosten immers niet dubbel.

Maar daar stopt het verhaal niet.

Hogere belastingen bij samenwonen

Een van de grootste misverstanden is dat je fiscaal automatisch beter af bent. Voor koppels die wettelijk samenwonen of gehuwd zijn, gelden namelijk andere belastingregels. Het zogenaamde “huwelijksquotiënt” kan soms voordelig zijn, maar vaak verdwijnen ook voordelen. Zo krijg je als alleenstaande sneller bepaalde belastingverminderingen of sociale voordelen, die je als koppel kwijt raakt.

Ook bij werkloosheids- of ziekte-uitkeringen kan het verschil groot zijn. Alleenstaanden ontvangen vaak een hogere uitkering dan samenwonenden. Wie gaat samenwonen, kan dus netto minder overhouden, ondanks gedeelde kosten.

Hogere consumptie

Daarnaast blijkt dat koppels vaak méér uitgeven dan singles. Samen koken leidt soms tot duurdere boodschappen, met meer variatie of luxueuzere producten. Gezamenlijke activiteiten – van weekendjes weg tot restaurantbezoek – nemen vaak toe. Een studie van het Nederlands Sociaal en Cultureel Planbureau toonde aan dat koppels gemiddeld 20 procent meer besteden aan vrije tijd dan singles.

Grotere woning, hogere kosten

Samenwonen betekent vaak dat je voor een ruimere woning kiest. Waar je als single een kleine studio huurt, beslissen koppels vaak om naar een huis of appartement met meerdere slaapkamers te verhuizen. Het gevolg: hogere huur- of afbetalingslasten, hogere energiefacturen en meer onderhoud.

Ook bijkomende kosten duiken sneller op. Een extra auto voor woon-werkverkeer, een groter internetabonnement of hogere verzekeringspremies zijn reële voorbeelden.

Financiële verantwoordelijkheid delen

Samenwonen kan ook spanningen veroorzaken rond geld. Wie verdient meer? Hoe verdeel je de kosten? Koppels kiezen vaak voor een gezamenlijke rekening, maar niet iedereen voelt zich daar comfortabel bij. Zonder duidelijke afspraken kunnen discussies ontstaan, wat indirect ook financiële gevolgen heeft – denk aan dubbele verzekeringen of onnodige aankopen.

Hoe hou je het wél voordelig?

Maak duidelijke afspraken over hoe jullie kosten verdelen, bijvoorbeeld volgens inkomen of 50/50.
Bewaar een deel van je individuele financiële ruimte: een eigen rekening kan discussies vermijden.
Vergelijk fiscale gevolgen voor jouw situatie: informeer bij een boekhouder of via de online simulaties van de overheid.
Wees kritisch bij vaste lasten: kies samen voor de beste energie- en internetcontracten, in plaats van zomaar het duurdere pakket.
Let op consumptiegedrag: spreek af om een budget te hanteren voor uit eten of weekendjes weg.

Meer dan geld alleen

Samenwonen draait natuurlijk niet enkel om cijfers. Het emotionele voordeel van samen een thuis hebben, weegt voor de meeste koppels zwaarder dan de financiële minpunten. Toch loont het om vooraf stil te staan bij de mogelijke valkuilen. Wat op papier goedkoper lijkt, kan in de praktijk leiden tot hogere kosten.

Wie realistisch naar zijn budget kijkt en goede afspraken maakt, vermijdt dat samenwonen een financiële tegenvaller wordt.