Dit gebeurt er met je lichaam en geest als je je smartphone vaker weglegt

12 sep , 18:30 • Lifestyle

We worden wakker met ons smartphonealarm, scrollen tijdens het ontbijt door sociale media en checken voor het slapengaan nog snel de laatste mails. Het scherm is intussen een trouwe metgezel geworden. Maar steeds meer experts waarschuwen dat we onze hersenen daarmee overbelasten. Een digitale detox – tijdelijk afstand nemen van je schermen – blijkt verrassend heilzaam te zijn.

De constante prikkels

Gemiddeld spenderen Belgen meer dan 3 uur per dag op hun smartphone, zo blijkt uit cijfers van Statbel. Bij jongeren loopt dat zelfs op tot 5 à 6 uur. Het gevolg? Onze hersenen krijgen nauwelijks rust. Het voortdurende schakelen tussen apps en meldingen zorgt voor stress en een verminderde concentratie.

Psychologen vergelijken het met een computer die te veel tabbladen open heeft staan: vroeg of laat loopt hij vast.

Wat een digitale detox inhoudt

Een digitale detox betekent niet dat je je gsm voorgoed in de vuilnisbak moet gooien. Het gaat om bewust tijd inplannen zonder schermen. Dat kan een weekend zijn, een avond per week of zelfs een uur per dag.

Het doel: terug controle krijgen over je tijd en aandacht. Je kiest zelf wanneer je online bent, in plaats van voortdurend te reageren op meldingen.

De voordelen op korte termijn

Al na enkele dagen zonder constante digitale prikkels merken veel mensen een verschil. Ze slapen beter, voelen zich rustiger en hebben meer focus. Studies van de KU Leuven tonen aan dat het stresshormoon cortisol duidelijk daalt wanneer mensen tijdelijk offline gaan.

Ook je sociale contacten profiteren mee. Gesprekken worden dieper en intenser wanneer er geen scherm tussenkomt.

Hoe pak je het aan?

Een digitale detox lukt het best met kleine stappen. Enkele praktische tips:

Zet meldingen uit: de meeste meldingen zijn niet dringend. Door pushmeldingen te beperken, hou je de controle.
Leg je smartphone in een andere kamer tijdens het eten of voor het slapengaan.
Plan schermvrije momenten: een wandeling zonder gsm, een avond boeklezen of koken met muziek in plaats van scrollen.
Gebruik apps bewust: bepaal vooraf hoe lang je Instagram of TikTok gebruikt, in plaats van eindeloos te blijven swipen.

Het gaat niet om afkicken, maar om bewuster kiezen.

Een reset voor lichaam en geest

Wat opvalt bij mensen die een digitale detox doen, is dat ze vaak meer energie krijgen. Door minder prikkels overdag val je ’s avonds sneller in slaap. Bovendien merk je dat je creatiever wordt: verveling prikkelt onze hersenen om zelf met ideeën te komen, in plaats van passief te consumeren.

Ook fysiek merk je verschil. Minder schermtijd betekent minder nek- en rugklachten, en je ogen krijgen de kans om te herstellen.

Niet zwart-wit

Digitale toestellen hebben natuurlijk ook hun voordelen. Ze maken werk efficiënter, houden ons in contact met vrienden en geven toegang tot eindeloos veel informatie. Een digitale detox gaat er dus niet om technologie volledig te bannen, maar om een gezonde balans te vinden.

Volgens welzijnsexperten draait het vooral om intentie: gebruik je je smartphone als hulpmiddel of word je erdoor geleefd?

Kleine stap, groot effect

Het hoeft niet groot of drastisch te zijn. Al door één avond per week offline te gaan, merk je meer rust en tijd voor dingen die je anders laat liggen. Een digitale detox is eigenlijk een investering in jezelf: meer focus, meer slaap en meer echte verbinding met de mensen om je heen.

Wie het aandurft, merkt dat even offline gaan je leven niet armer maakt, maar net rijker.