Waarom de renovatieplicht je woning duizenden euro’s minder waard kan maken

26 sep , 7:00 • Financieel

Sinds begin 2023 geldt in Vlaanderen de renovatieplicht. Kopers van woningen met een energieprestatiecertificaat (EPC) label E of F zijn verplicht om hun woning binnen zes jaar naar minstens label D te renoveren. Die maatregel moet het woningpark energiezuiniger maken, maar heeft ook gevolgen voor de vastgoedmarkt. Hoe beïnvloedt dit de waarde van je huis, en voor wie weegt de verplichting het zwaarst?

De cijfers: beperkte prijsdaling

Uit een analyse van de Nationale Bank van België (NBB) blijkt dat de renovatieplicht wel degelijk een prijsimpact heeft, maar kleiner dan vaak gevreesd. De NBB berekende dat de waarde van woningen met label E of F gemiddeld 1,4% tot 2% lager ligt door de renovatieplicht. Voor een huis van €300.000 betekent dat een prijsverschil van ongeveer €4.200 tot €6.000.

Dat lijkt weinig in verhouding tot de totale woningprijs, maar toch speelt het mee in onderhandelingen. Vooral kopers die hun budget tot de limiet moeten rekken, houden rekening met die extra renovatiekosten.

Lees ook

Waarom het effect beperkt blijft

De daling is kleiner dan velen verwachtten, en daar zijn meerdere redenen voor:

Kopers hielden al rekening met renovatiekosten. Ook vóór de plicht deden ze vaak een lager bod voor energieverslindende huizen. De nieuwe regels maken dat effect vooral zichtbaarder.
Andere factoren wegen zwaarder. Denk aan stijgende energieprijzen, duurdere bouwmaterialen en de verplichte asbestattesten. Deze spelen soms een grotere rol dan de renovatieplicht zelf.
Premies en steunmaatregelen. Dankzij subsidies zoals de MijnVerbouwPremie wordt de kost voor eigenaars gedrukt, waardoor het prijseffect afgezwakt wordt.
Ruime termijn. Kopers krijgen zes jaar de tijd om hun renovaties uit te voeren. Dat maakt de verplichting werkbaar en geeft meer ruimte om gefaseerd te investeren.

Voor wie is de impact het grootst?

Niet iedereen ondervindt dezelfde gevolgen.

Oudere woningen in slechte staat: hier stapelen de kosten zich op. Naast structurele werken komt ook de renovatieplicht erbovenop, waardoor de waarde sterker onder druk staat.
Middeninkomens met beperkte leencapaciteit: gezinnen die net voldoende budget hebben voor een aankoop, moeten rekening houden met bijkomende leningen of spaargeld.
Kopers die bij banken aankloppen: steeds meer banken houden rekening met het EPC-label bij kredietbeslissingen. Een woning met een slechte score kan de leenruimte beperken.

Kan de renovatieplicht je huis juist meer waard maken?

De plicht hoeft niet alleen negatief te zijn. Voor eigenaars die hun woning tijdig renoveren, kan het juist een troef zijn.

Een woning die al voldoet aan label D of beter, is aantrekkelijker voor kopers. Zij hoeven geen verplichte investeringen meer te doen.
Proactieve renovaties verhogen het vertrouwen: een woning die al energiezuinig is, krijgt makkelijker een hogere vraagprijs.
Goede EPC-scores worden steeds meer een verkoopargument, zeker in tijden van hoge energieprijzen.

Slim omgaan met de verplichting

Wie slim plant, kan de impact van de renovatieplicht verzachten of zelfs ombuigen tot voordeel. Enkele tips van experten:

Laat een EPC-expert langskomen vóór de aankoop of verkoop, zo weet je welke werken nodig zijn.
Stel een gefaseerd plan op: pak eerst de grootste energievreters aan, zoals dakisolatie of hoogrendementsglas.
Maak gebruik van premies en goedkope leningen. De Vlaamse overheid voorziet diverse steunmaatregelen.
Denk verder dan het minimum. Wie renoveert tot label B of A, ziet de waarde van zijn woning sneller stijgen en vermijdt toekomstige verplichtingen.

Lees ook

Toekomst van de vastgoedmarkt

De renovatieplicht zal de komende jaren een blijvende invloed hebben. Naar verwachting zullen energiezuinige woningen in waarde stijgen, terwijl oudere woningen zonder ingrepen hun prijsvoordeel verliezen. Kopers kijken vandaag niet alleen naar locatie en oppervlakte, maar ook naar de energiefactuur en de duurzaamheid van het huis.

Wie dus vooruitdenkt en investeert in energiebesparende maatregelen, kan de renovatieplicht gebruiken als hefboom. Het verschil tussen een zwak energielabel en een sterke score kan duizenden euro’s schelen bij verkoop.