Waarom steeds meer Belgen experimenteren met een maand zonder uitgaven

01 okt , 7:00 • Financieel

Steeds meer mensen experimenteren met een zogenoemde financiële detox: dertig dagen lang geen onnodige uitgaven doen. Het idee komt uit de Verenigde Staten en waait nu ook over naar Europa. Op sociale media delen mensen hun ervaringen onder hashtags als #NoSpendMonth of #FinancialDetox. Het doel? Niet zozeer sparen op korte termijn, maar vooral je relatie met geld onder de loep nemen.

Tijdens zo’n maand betaal je uiteraard je vaste lasten – huur, leningen, energie en boodschappen – maar alle extra’s worden geschrapt. Geen kleding, geen afhaalmaaltijden, geen impulsaankopen. Het klinkt drastisch, maar veel deelnemers ervaren het als een eyeopener.

Waarom mensen eraan beginnen

De aanleiding verschilt per persoon. Sommigen willen na de dure feestmaanden hun budget opnieuw op de rails krijgen. Anderen gebruiken de detox om te ontdekken hoeveel ze eigenlijk uitgeven aan impulsaankopen. En voor wie schulden heeft, kan het een manier zijn om sneller af te lossen.

Volgens de Nederlandse budgetcoach Gerda Gijsbers helpt een financiële detox vooral om patronen te doorbreken. “We geven vaak geld uit zonder erbij na te denken. Een maand lang bewust niets extra uitgeven, maakt duidelijk waar je valkuilen zitten.”

Wat levert het op?

De directe winst is eenvoudig te meten: wie normaal elke week 50 euro uitgeeft aan afhaalmaaltijden en koffie, houdt na een maand al 200 euro extra over. Maar de impact gaat verder dan dat. Veel deelnemers rapporteren dat ze bewuster gaan nadenken over wat ze echt nodig hebben.

Bovendien ontdek je alternatieven: samen koken in plaats van afhalen, een wandeling maken in plaats van shoppen, of een boek lenen bij de bibliotheek in plaats van kopen. Zulke veranderingen houden vaak ook na de detox stand.

De moeilijkheden onderweg

Toch is een financiële detox niet altijd makkelijk vol te houden. Sociale druk speelt een grote rol: vrienden die uit eten willen, kinderen die aandringen op een daguitstap of collega’s die samen lunchen. Voor veel mensen voelt het soms asociaal om telkens “nee” te zeggen.

Daarnaast kan het frustrerend zijn om jezelf alles te ontzeggen. Experts raden daarom aan om duidelijke regels af te spreken: noodzakelijke uitgaven mogen, maar luxe wordt geschrapt. Een klein budget voor sociale momenten kan helpen om de motivatie vol te houden.

Psychologisch effect

Een opvallend aspect is het psychologische effect. Mensen ervaren vaak een gevoel van vrijheid wanneer ze merken dat ze niet afhankelijk zijn van aankopen om zich goed te voelen. “Het geeft een soort controle terug,” zegt Gijsbers. “Je leert dat geluk niet in spullen zit, maar in ervaringen of rust.”

Daartegenover staat dat sommigen een detox te streng vinden en na afloop net meer gaan uitgeven, vergelijkbaar met het jojo-effect bij diëten. Daarom is het volgens specialisten belangrijk om na die maand een evenwicht te vinden en nieuwe gewoontes blijvend in te bouwen.

Tips voor een geslaagde detox

Wie zelf een financiële detox wil proberen, kan zich best goed voorbereiden:

Kies een startmoment: een rustige maand zonder grote verplichtingen werkt het best.
Communiceer: vertel familie en vrienden wat je doel is, zodat ze begrip tonen.
Maak een boodschappenlijst: plan je maaltijden en vermijd impulsaankopen.
Houd bij wat je bespaart: dat motiveert om vol te houden.
Reflecteer achteraf: wat miste je écht, en wat bleek overbodig?

Hype of blijvende trend?

Of een financiële detox dé oplossing is voor structurele geldproblemen, daarover zijn experts voorzichtig. Het kan een goed begin zijn om meer grip te krijgen, maar wie kampt met hoge schulden heeft vaak meer nodig dan één maand discipline.

Wat wel duidelijk is: de detox helpt veel mensen bewuster omgaan met geld. Het is geen wondermiddel, maar wel een krachtige oefening in consumptiegedrag. En wie erna met nieuwe gewoontes verdergaat, kan op lange termijn écht financieel voordeel halen.