We doen het wel voor onze kinderen, maar vergeten onszelf: tijd om dat te veranderen

02 okt , 10:00 • Lifestyle

We zijn er allemaal mee opgegroeid: kinderen krijgen een sticker, compliment of cadeautje wanneer ze flink hun best doen. Ouders daarentegen schuiven zichzelf vaak naar de achtergrond. Het huis moet op orde, de kinderen gelukkig, en pas daarna komt hun eigen welzijn. Maar steeds meer psychologen en opvoedcoaches benadrukken: ouders hebben óók recht op een beloning. Misschien is dat zelfs essentieel om het gezin in balans te houden.

Het patroon van geven en vergeten

Wie ouder is, weet dat het leven vaak draait om zorgen voor anderen. Ochtenden gevuld met boterhamdozen, middagen met huiswerk en avonden op de sportclub: het hoort er allemaal bij. Alleen dreigt het gevaar dat je jezelf uit het oog verliest.

Het beloningssysteem in gezinnen draait bijna uitsluitend rond de kinderen. Ze krijgen applaus voor een goed rapport, een ijsje na een zwemles of een cadeautje voor hun verjaardag. Ouders leveren ondertussen dag in dag uit prestaties, maar worden zelden erkend voor dat onzichtbare werk. “Zelfs een kleine beloning kan een wereld van verschil maken in hoe ze zich voelen", zegt een expert in gezinstherapie.

Waarom belonen zo krachtig werkt

Belonen is veel meer dan materieel. Het draait om erkenning, motivatie en positieve prikkels. Wie zichzelf bewust beloont, houdt energie en goesting langer vast. Het is een mechanisme dat we allemaal kennen: wie een sportdoel behaalt en zichzelf daarna een kleine beloning gunt, is sneller geneigd door te zetten.

Bij ouders geldt precies hetzelfde. Een drukke week overleefd zonder dat de kinderen iets tekortkwamen? Dan mag daar gerust een beloning tegenover staan. Dat kan een avondje uit zijn, een warm bad met een boek of gewoon een rustig uur waarin niemand je stoort.

Het domino-effect in het gezin

Wat veel ouders onderschatten, is de impact op hun gezin. Een moeder die zichzelf een uurtje yoga gunt, is daarna vaak rustiger en vrolijker. Een vader die een weekendje met vrienden doorbrengt, komt opgeladen terug en heeft meer aandacht voor zijn kinderen.

Dat domino-effect werkt verder: kinderen spiegelen zich aan ouders. Wanneer ze zien dat jij jezelf óók belangrijk vindt, leren ze dat zelfzorg net zo waardevol is als schoolresultaten of sportprestaties. Een ouder die zichzelf waardeert, geeft dus eigenlijk een levensles door.

Hoe beloon je jezelf zonder schuldgevoel?

Veel ouders voelen zich schuldig wanneer ze tijd of geld aan zichzelf besteden. Maar belonen hoeft niet groot of duur te zijn. Een paar voorbeelden:

Kleine traktaties: een cappuccino bij je favoriete koffiebar na een drukke werkdag.
Me-time plannen: een vast avondje per week reserveren voor iets dat je energie geeft.
Symbolische cadeautjes: een boek dat je al lang wou lezen of een plant die je huis opfleurt.
Erkenning vragen: ook je partner en kinderen kunnen zeggen “goed gedaan” – dat is soms de mooiste beloning.

Door zulke beloningen bewust in te bouwen, wordt het geen luxe, maar een gewoonte.

Van overleven naar leven

Veel gezinnen draaien in een soort overlevingsmodus: werken, koken, huishouden, kinderen in bed en opnieuw beginnen. Dat ritme is vol te houden zolang alles vlot loopt, maar het put je langzaam uit. Door jezelf te belonen, doorbreek je dat patroon. Je stapt uit de automatische piloot en geeft jezelf de boodschap dat je inspanningen ertoe doen.

Het mooie is dat je daarvoor niets extra hoeft te verdienen of bereiken. Alleen al erkennen dat je een moeilijke dag achter de rug hebt, en jezelf dan iets kleins gunnen, kan wonderen doen. Het brengt je van “moeten” naar “mogen” – en dat geeft lucht.

Investeren in jezelf is investeren in je gezin

Het idee dat ouders zichzelf niet mogen belonen, is achterhaald. Het gaat niet om egoïsme, maar om zelfzorg die het hele gezin ten goede komt. Een ouder die opgeladen is, heeft meer geduld, meer energie en meer warmte om door te geven.

Net zoals kinderen baat hebben bij positieve feedback, geldt dat voor volwassenen. Ouders mogen dus gerust wat vaker zeggen: “Ik heb dit goed gedaan, en daar hoort iets leuks bij.”