Afvallen met risico’s: wat diëten écht met je lichaam doen

22 sep , 9:00 • Voeding

Elk jaar duiken nieuwe diëten op die snelle resultaten beloven: van koolhydraatarm en sapkuren tot intermittent fasting. Ze klinken aantrekkelijk – in korte tijd enkele kilo’s kwijt – maar vaak zitten er risico’s aan vast. Volgens voedingsdeskundigen kunnen extreme diëten meer kwaad doen dan goed.

Wat veel mensen vergeten: een dieet is meestal tijdelijk, maar de gevolgen voor je lichaam kunnen langdurig zijn.

Het jojo-effect

Een van de grootste valkuilen is het jojo-effect. Veel diëten werken op korte termijn, maar zodra je terugvalt in je oude eetpatroon, komen de kilo’s er vaak dubbel zo snel weer bij. Dat komt omdat je lichaam tijdens een streng dieet op “spaarstand” gaat en minder energie verbruikt. Eens je weer normaal eet, slaat je lichaam sneller calorieën op als reserve.

Het resultaat: frustratie, schommelingen in gewicht en een groter risico op overgewicht op lange termijn.

Tekorten aan voedingsstoffen

Bij diëten die hele voedingsgroepen uitsluiten – denk aan koolhydraten of vetten – loop je al snel tekorten op. Koolhydraten zijn bijvoorbeeld een belangrijke energiebron voor de hersenen, terwijl gezonde vetten cruciaal zijn voor hormonen en vitamineopname.

Wie te eenzijdig eet, kan last krijgen van vermoeidheid, haaruitval, concentratieproblemen of zelfs een verstoorde hormonale balans. Vooral jongeren en vrouwen lopen dat risico, omdat hun lichaam extra voedingsstoffen nodig heeft.

Gevaren voor de mentale gezondheid

Diëten gaat niet alleen over fysiek gewicht, maar ook over mentaal welzijn. Strenge regels kunnen leiden tot obsessief gedrag rond eten en een negatief zelfbeeld. Psychologen waarschuwen dat het continu bezig zijn met calorieën tellen of eten vermijden de weg kan openen naar eetstoornissen.

Daarnaast verhoogt de stress van “falen” – een dag zondigen of niet volhouden – de kans dat mensen volledig stoppen en zich schuldig voelen.

Populaire diëten onder de loep

Sapdiëten beloven ontgifting, maar leveren je lichaam te weinig eiwitten en vezels. Vaak verlies je vooral vocht, geen vet.
Koolhydraatarme diëten kunnen helpen bij gewichtsverlies, maar bij te strenge vormen krijg je snel een tekort aan vezels en energie.
Intermittent fasting toont positieve resultaten in studies, maar kan gevaarlijk zijn voor mensen met eetstoornissen of bepaalde gezondheidsproblemen.

Geen enkel dieet is dus zonder risico’s.

Wat werkt wel?

Volgens Test-Aankoop en voedingsdeskundigen is de sleutel niet een streng dieet, maar een duurzaam eetpatroon. Gezonde gewoontes die je kan volhouden op lange termijn:

Eet meer groenten, fruit en volkorenproducten.
Beperk bewerkte voeding en frisdranken.
Zorg voor regelmaat in je maaltijden.
Combineer voeding met beweging en voldoende slaap.

Afvallen hoeft geen sprint te zijn. Langzaam maar gestaag gewicht verliezen is gezonder én duurzamer.

Een gezonde kijk op eten

De kernboodschap is duidelijk: wees voorzichtig met diëten die snelle resultaten beloven. Wat je echt nodig hebt, is een manier van eten die je lichaam voedt en je mentaal niet uitput. Het doel zou niet enkel moeten zijn om kilo’s kwijt te raken, maar om je goed te voelen in je lichaam en meer energie te hebben.

Gezondheid is geen kwestie van strenge regels, maar van balans.