Gezoete dranken versus light-varianten: wie loopt het grootste risico volgens recent onderzoek?

Frisdrank, energiedranken en gezoete fruitsappen maken al jarenlang deel uit van ons voedingspatroon. Toch is de kritiek op deze dranken groot: ze zitten boordevol suiker en leveren bijna geen nuttige voedingsstoffen. Ze worden gelinkt aan overgewicht, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Om dat probleem te omzeilen, kwamen de “light”-varianten met kunstmatige zoetstoffen in opmars. Die beloven minder of zelfs geen calorieën, maar ook daar zetten onderzoekers intussen vraagtekens bij.

Recente studies tonen dat ook kunstmatig gezoete dranken niet onschuldig zijn. Zo wezen Braziliaanse onderzoekers erop dat zware gebruikers van zoetstoffen sneller tekenen van cognitieve achteruitgang vertonen. Andere studies vonden een verband tussen het regelmatig drinken van light-dranken en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Er zijn zelfs aanwijzingen dat kunstmatige zoetstoffen een invloed hebben op de darmflora en insulineresistentie.

Bij suikerhoudende dranken zijn de gevaren duidelijker: ze leveren veel calorieën en zorgen voor pieken in de bloedsuikerspiegel. Daardoor loop je sneller kans op gewichtstoename en metabole problemen. Maar wat beide groepen dranken gemeen hebben, is dat veel en frequent gebruik gelinkt wordt aan gezondheidsrisico’s.

Het grootste verschil tussen suiker en kunstmatige zoetstoffen zit in de calorische belasting. Suiker levert veel energie en draagt rechtstreeks bij tot overgewicht, terwijl light-dranken vaak weinig tot geen calorieën bevatten. Toch blijkt uit de onderzoeken dat “light” geen vrijgeleide is: ook kunstmatige zoetstoffen kunnen negatieve effecten hebben, zeker bij langdurig en hoog gebruik.

Met andere woorden: wie dagelijks meerdere glazen gezoete of kunstmatig gezoete dranken drinkt, vergroot zijn gezondheidsrisico. Af en toe een blikje drinken vormt meestal geen groot probleem, maar een gewoonte van liters per week kan wel degelijk gevolgen hebben.

Een belangrijke nuance is dat veel van deze onderzoeken observationeel zijn. Dat betekent dat ze verbanden vaststellen, maar niet altijd met zekerheid kunnen zeggen of de drank zelf de oorzaak is. Mogelijk spelen ook andere factoren mee, zoals levensstijl en dieet in het algemeen. Bovendien verschillen de effecten per soort zoetstof en per individu.

Wie het zekere voor het onzekere wil nemen, kan met een paar simpele stappen zijn risico beperken. Kies waar mogelijk voor water of bruisend water in plaats van frisdrank. Thee en koffie zonder suiker zijn eveneens goede alternatieven. Drink je toch graag iets zoets, beperk dan de frequentie en porties. Een blikje op een feestje of af en toe een glas limonade hoeft geen probleem te zijn, zolang het geen dagelijkse gewoonte wordt.

Probeer ook variatie te brengen: wissel af met natuurlijke smaken zoals citroen of munt in je water. Zo hou je het interessant zonder je lichaam voortdurend te overspoelen met suiker of kunstmatige zoetstoffen.

Of je nu kiest voor suikerhoudende frisdranken of hun light-varianten, beide zijn niet zonder risico. Suiker brengt directe calorieën en gewichtstoename met zich mee, terwijl kunstmatige zoetstoffen subtielere maar toch verontrustende effecten kunnen hebben op hart, brein en stofwisseling. De gezondste keuze blijft duidelijk: water, ongezoete dranken en zoveel mogelijk variatie.