Nachtwinkels rekenen hogere prijzen, en dit is waarom we dat pikken

Iedereen die wel eens een avondwinkel binnenstapt, weet het: de prijzen liggen er merkbaar hoger dan in de supermarkt. Toch blijven avond- en nachtwinkels populair. Of het nu gaat om een vergeten brood, een fles frisdrank of een pakje sigaretten, klanten vinden er wat ze nodig hebben op een moment dat de meeste winkels gesloten zijn. Maar waarom betaal je er meer, en waarom accepteren zoveel mensen dat zonder morren?

De hogere prijzen hebben in de eerste plaats te maken met de kostenstructuur. Een nachtwinkel openhouden vraagt meer personeel, langere openingsuren en vaak extra veiligheidsmaatregelen. Uitbaters betalen hogere energiekosten omdat de winkel ook ’s avonds en ’s nachts verlicht en verwarmd moet blijven.

Volgens een analyse van Test Aankoop liggen de prijzen in nachtwinkels gemiddeld 15 tot 30 procent hoger dan in een gewone supermarkt. Voor alcohol en tabak kan dat verschil zelfs nog groter zijn. Uitbaters verdedigen die prijzen door te wijzen op de kleine volumes en de hogere kosten.

Toch blijven klanten komen. Het belangrijkste argument is gemak. Een avondwinkel is vaak vlakbij, in de stad of buurt, en je hoeft er niet ver voor te rijden. Voor veel mensen weegt de tijdswinst en het onmiddellijke gemak zwaarder door dan de meerprijs.

Daarnaast speelt urgentie een rol. Wie op zondagavond plots merkt dat er geen melk meer in huis is, heeft weinig alternatieven. De hogere prijs wordt dan gezien als een soort “toegangskaartje” tot gemak.

Volgens De Tijd neemt het aantal avond- en nachtwinkels in steden zelfs nog toe, omdat ze inspelen op een jong, stedelijk publiek dat laat leeft en flexibiliteit verwacht.

Voor sommige klanten gaat het niet alleen om aankopen, maar ook om contact. Avondwinkels fungeren vaak als ontmoetingsplek in de buurt. Je loopt er buren tegen het lijf of maakt een praatje met de uitbater. In multiculturele wijken zijn ze bovendien een herkenbaar element in het straatbeeld, vaak uitgebaat door families die al jaren dezelfde zaak runnen.

De populariteit van nachtwinkels leidt ook tot discussie. Gemeenten leggen steeds vaker regels op rond openingsuren, onder meer om overlast te beperken. In Antwerpen moeten nachtwinkels bijvoorbeeld sluiten om middernacht, terwijl ze vroeger soms tot in de vroege ochtend openbleven.

Critici wijzen erop dat de hogere prijzen kwetsbare groepen extra belasten. Wie afhankelijk is van avondwinkels, betaalt op termijn flink meer voor zijn boodschappen. Toch blijkt uit onderzoek van Statbel dat het grootste deel van de omzet van nachtwinkels komt uit impulsaankopen, zoals drank, snacks en tabak.

Ondanks de hogere prijzen en de kritiek lijken avond- en nachtwinkels niet te verdwijnen. Integendeel: ze vullen een gat dat supermarkten en buurtwinkels laten liggen. Voor veel klanten zijn ze een soort noodoplossing, maar wel een die ze telkens opnieuw weten te vinden.